Friday 21 March 2014

སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་འགའི་ཞལ་གདམས།

འདི་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ལམ་བུ་ཡིན་ཞིང་ ཁྱོད་ཁོ་ནར་དབང་། གཞན་རྣམས་ལམ་འདི་ནས་ཁྱོད་དང་མཉམ་དུ་འགྲོ་སྲིད། འོན་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱི་སླད་དུ་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱི་ལམ་བུ་འདི་སུ་གང་གིས་བརྒྱུད་མི་ཐུབ། རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པའི་མི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བར་འབད་ཐབས་བྱེད་པ་ལས་རིན་ཐང་ལྡན་པའི་ སྐྱེས་བུ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བར་འབད་ཐབས་བྱོས། 
----ལྟོས་གྲུབ་སྨྲ་བ་ཨེན་སི་ཏྲེན་གྱིས་གསུངས། 

ཕམ་ཁ་ནི་མི་ཚེའི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན། ཁྱེད་ཀྱིས་ཕམ་ཁ་མ་མྱངས་ཚེ་ཅི་ཡང་མི་ཤེས། ཅི་ཡང་མ་ཤེས་ན་ཁྱེད་ལ་འགྱུར་ལྡོག་གང་ཡང་མི་འབྱུང་ངོ་། 
                                                                                                              ་་་་་་་གསུང་པ་པོ་སུ་ཡིན་མ་ངེས།
 If you win, you need not have to explain....... if you lose, you should not be there to explain! 
གལ་སྲིད་བྱ་བ་ཞིག་ལེགས་པར་སྒྲུབ་ཐུབ་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེར་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་མི་ དགོས། གལ་སྲིད་བྱ་བ་ཞིག་ལེགས་པོར་མ་འཁྱོངས་ཚེ་དེ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་ རྒྱུ་བསྡད་མེད།. -----ཧིཏ་ལར

 Hitler I can fight only for something that I love, love only what I respect, respect only what I at least know. ངས་རང་ཉིད་གང་ལ་དགའ་བ་དེ་ཁོ་ནའི་ཆེད་དུ་འཐབ་འཛིང་བྱེད་ཐུབ། ང་གང་ཞིག་ལ་གུས་བཀུར་ཡོད་པ་དེ་ཁོ་ནར་དགའ། ང་གང་ཞིག་ལ་རྒྱུས་ང་ཙམ་ཡོད་པ་དེ་ཁོ་ནར་ངས་གུས་བཀུར་ཞུ་གི་ཡོད། ---Adolfo hitler ཨེ་ཌོལྥ་ཧིཊ་ལར 

If you can't explain it simply, you don't understand well enough. 
གལ་སྲིད་ཁྱེད་ཀྱིས་གནད་དོན་ཞིག་ལས་སླ་བོར་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་མི་ཐུབ་ཚེ། ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་ལེགས་པར་ཤེས་མེད་པ་རེད། -----ཨེན་སི་ཊེན།

མི་ཚང་མ་ལ་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་རེ་ཡོད།

Everyone has a Story in Life མི་ཚང་མ་ལ་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་རེ་ཡོད། 

A 24 year old boy seeing out from the train’s window shouted… “Dad, look the trees are going behind!” Dad smiled and a young couple sitting nearby, looked at the 24 year old’s childish behavior with pity, suddenly he again exclaimed…
 ཕོ་ལོ་ཉེར་བཞིར་ལོན་པའི་ཕོ་གཞོན་ཞིག་གིས་མེ་འཁོར་གྱི་སྒེའུ་ཁུང་ནས་ལྟ་ཞོར་ སྐད་བརྒྱབས་ཏེ། "ཨ་ཕ། ལྟོས་དང་། ཤིང་སྡོང་དེ་ཚོ་རྒྱབ་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་གིན་འདུག" ཤོད་དུས་ཨ་ཕ་རྒད་པོས་གད་མོ་བགད་ཙམ་བྱས། ཁོ་ཚོའི་འགྲམ་དུ་བསྡད་པའི་བཟའ་ཚང་གཉིས་ཀྱིས་ཕོ་ལོ་ཉེར་བཞིར་ལོན་པའི་གཞོན་པ་ དེའི་བྱིས་ཉམས་ལ་སྙིང་རྗེ་བའི་ཚུལ་ཀྱིས་བལྟས་བྱུང་།
 “Dad, look the clouds are running with us!” The couple couldn’t resist and said to the old man… 
ཡང་྄སྐྱར་ "ཨ་ཕ། ལྟོས་དང་། སྤྲིན་པ་ཡང་ང་ཚོའི་མཉམ་དུ་རྒྱུག་གིན་འདུག" བཤད་པས་བཟའ་ཚང་གཉིས་པོ་སྲན་མ་ཐུབ་པར་རྒད་པོ་དེར།
 “Why don’t you take your son to a good doctor?” 
"ཁྱེད་རང་གི་བུ་དེ་སྨན་པ་ཡག་པོ་ཞིག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བསྟན་ནམ།" འདྲི་དུས་ 
The old man smiled and said… “I did and we are just coming from the hospital, my son was blind from birth, he just got his eyes today. 
རྒད་པོ་དེས་གད་མོ་ཤོར་ཞོར "སྨན་པར་བསྟན་ཏེ་ད་ལྟ་རང་ངེད་གཉིས་སྨན་ཁང་ནས་ཕྱིར་ཡོང་བཞིན་པ་ཡིན། བུ་འདི་སྐྱེ་དུས་ནས་མིག་ལོང་བ་རེད། དེ་རིང་གཞི་ནས་ཁོའི་མིག་གིས་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་བྱུང་སོང་།" ཞེས་བཤད།

Every single person on the planet has a story. Don’t judge people before you truly know them. The truth might surprise you. 
གོ་ལ་འདིའི་སྟེང་གི་མི་སྒེར་རེ་རེར་རང་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་རེ་ཡོད། མི་ཞིག་ལེགས་པར་ངོ་མ་ཤེས་ན་དེ་ལ་སྡོམ་ཚིག་འགོད་མི་རུང་། དོན་དངོས་དེ་རྟོགས་ན་ཁྱེད་རང་ཧང་སངས་ངེས།
                                           ངག་ལྷུན་གྱིས་༢༠༡༤ཟླ༣ཚེས༡༩ཉིན་བསྒྱུར།

ཞོ་ཁོག་དང་། སྒོ་ང་། ཚིག་ཇ་སྐམ་པོ།

Potatoes, eggs, and coffee beans ཞོ་ཁོག སྒོ་ང་དང་། ཚིག་ཇའི་(ཀོ་ཕིའི་)འབྲས་ཞིབ།
 Once upon a time a daughter complained to her father that her life was miserable and that she didn’t know how she was going to make it. She was tired of fighting and struggling all the time. It seemed just as one problem was solved, another one soon followed. 
ཐེངས་མ་གཅིག་བུ་མོ་ཞིག་གིས་རང་གི་ཨ་ཕར་མི་ཚེ་ནི་ཧ་ཅང་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བས་མ་ འོངས་པར་མོས་མི་ཚེ་ཇི་ལྟར་སྐྱེལ་དགོས་ཚུལ་མི་ཤེས་པའི་སྐོར་སྨྲེ་ངག་བཏོན་པ་ རེད། རྟག་པར་འཐབ་རྩོད་བྱེད་དགོས་པས་ཐང་ཆད་ཅིང་། མོ་ལ་མཚོན་ན་དཀའ་ངལ་གཅིག་བསལ་ཚར་ཙམ་ལ་ཡང་སྐྱར་དཀའ་ངལ་གཞན་ཞིག་གི་སྣེ་འགྲངས་ ཡོང་བ་ལྟར་སྣང་། 
Her father, a chef, took her to the kitchen. He filled three pots with water and placed each on a high fire. Once the three pots began to boil, he placed potatoes in one pot, eggs in the second pot, and ground coffee beans in the third pot. 
མོའི་ཨ་ཕ་ནི་མ་བྱན་ཞིག་ཡིན། ཁོས་རང་གི་བུ་མོ་ཐབ་ཚང་ལ་འཁྲིད་ནས་སྣོད་བུ་གསུམ་གྱི་ནང་ལ་ཆུ་བླུགས་ཏེ་མེ་ཚ་ པོ་སྤར་བའི་ཐབ་ཐོག་ཏུ་བཞག་པ་རེད། གང་ཙམ་ནས་ཐབ་ཐོག་གི་ཆུ་ཁོལ་པ་དང་ཁོས་སྣོད་བུ་དང་པོའི་ནང་ལ་ཞོ་ཁོག་དང་། གཉིས་པའི་ནང་ལ་སྒོ་ང་། གསུམ་པའི་ནང་ལ་ཀོ་ཕིའི་འབྲས་བུ་བཅས་བཏབས་པ་རེད། 
He then let them sit and boil, without saying a word to his daughter. The daughter, moaned and impatiently waited, wondering what he was doing.
 ཁོས་དེ་དག་ལེགས་པར་མ་ཚོས་མ་ཁོལ་བར་དུ་བུ་མོར་ཅི་ཡང་མ་ལབ་པར་བཞག མོ་ནི་ངང་སྒུག་བྱེད་མ་ཐུབ་པར་ཉོབ་སྐད་འདོན་ཞིང་ཨ་ཕའི་བྱེད་སྟངས་ལ་ཡ་མཚན་ སྐྱེས་པར་གྱུར། 
After twenty minutes he turned off the burners. He took the potatoes out of the pot and placed them in a bowl. He pulled the eggs out and placed them in a bowl. He then ladled the coffee out and placed it in a cup. Turning to her he asked. “Daughter, what do you see?” 
དུས་ཚོད་སྐར་མ་ཉི་ཤུའི་རྗེས་སུ་ཨ་ཕས་ཐབ་མེ་བསད་ནས་ཞོ་ཁོག་དང་སྒོ་ང་གཉིས་པོ་ ཕོར་པ་རེ་རེའི་ནང་དུ་བཏོན་ཞིང་ཚིག་ཇ་དེ་ཇ་ཕོར་ཞིག་གི་ནང་བླུགས་ཏེ་མོའི་ ཕྱོགས་སུ་ཁ་འཁོར་ནས། "བུ་མོ ཁྱོད་ཀྱིས་གང་མཐོང་བྱུང་ངམ།" ཞེས་དྲིས།
 “Potatoes, eggs, and coffee,” she hastily replied. 
མོས་ལམ་སང་། "ཞོ་ཁོག་དང་སྒོ་ང་དང་། ཚིག་ཇ་བཅས་མཐོང་བྱུང་།" ཞེས་ལན་བཏབས།
 “Look closer,” he said, “and touch the potatoes.” She did and noted that they were soft. He then asked her to take an egg and break it. After pulling off the shell, she observed the hard-boiled egg. Finally, he asked her to sip the coffee. Its rich aroma brought a smile to her face.
 "ཉེ་སར་བཅར་ནས་བལྟས་ཏེ་ཞོ་ཁོག་འདིར་ལག་པས་རེག་ཙམ་གྱིས་དང་"ཞེས་སྐུལ། མོས་ཨ་ཕས་ལབ་པ་བཞིན་བྱེད་དུས་ཞོ་ཁོག་ནི་སོབ་སོབ་པོར་གྱུར་བ་ཚོར། ད་དུང་ཨ་ཕས་སྒོ་ང་དེ་ཕྱིར་བཏོན་ཏེ་བཅག་ནས་ཕྱི་ཤུན་བཤུ་རུ་འཇུག་དུས་མོས་སྒོ་ ང་ནི་སྲ་གཟུགས་སུ་གྱུར་པ་ཤེས། མཐའ་མར་མོ་ལ་ཚིག་ཇ་དེ་འཐུང་དུ་འཇུག་སྐབས་དེའི་དྲི་ཞིམ་གྱིས་མོའི་ངོ་ལ་འཛུམ་ མདངས་རྒྱས་སུ་བཅུག “Father, what does this mean?” she asked.
 "ཨ་ཕ། འདིས་ག་རེ་མཚོན་ནམ" ཞེས་མོས་དྲིས། He then explained that the potatoes, the eggs and coffee beans had each faced the same adversity– the boiling water. However, each one reacted differently. 
ཨ་ཕས་ཞོ་ཁོག་དང་སྒོ་ང་། ཚིག་ཇའི་འབྲས་བུ་བཅས་གསུམ་ཀ་ཆུ་ཚ་བོ་དང་ཐུག་པ་གཅིག་པ་གཅིག་རྐྱང་རེད་དེ་ཡིན་ ནའང་དེ་དག་རེ་རེས་རང་རང་གི་རྣམ་འགྱུར་མི་འདྲ་བ་རེ་བསྟན་ཚུལ་འགྲེལ་བཤད་ བརྒྱབས། The potato went in strong, hard, and unrelenting, but in boiling water, it became soft and weak. 
ཞོ་ཁོག་དེ་ཐོག་མར་སྲ་མོ་དང་མཁྲེགས་པོ་ཡོད་ནའང་ཆུ་ཚ་བོའི་ནང་དུ་དེ་ནི་སོབ་ སོབ་དང་། ནུས་མེད་དུ་གྱུར། 
The egg was fragile, with the thin outer shell protecting its liquid interior until it was put in the boiling water. Then the inside of the egg became hard. 
སྒོ་ང་དེ་ཆུ་ཚ་པོའི་ནང་མ་བཅུག་པའི་སྔོན་སྙི་མོ་དང་། ཕྱིའི་སྒོང་ཤུན་གྱིས་ནང་ལོགས་ཀྱི་གཤེར་ཁུ་དེ་སྲུངས་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་ཆུ་ཚ་པོའི་ནང་དུ་བཅུག་པའི་རྗེས་སུ་ནང་ལོགས་དེ་མཁྲེགས་པོར་གྱུར། 
However, the ground coffee beans were unique. After they were exposed to the boiling water, they changed the water and created something new.
འོན་ཀྱང་ཚིག་ཇའི་འབྲས་བུ་དེ་ནི་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་སྟེ། ཆུ་ཚ་བོ་དང་འཕྲད་པའི་རྗེས་དེས་ནི་ཆུ་དེ་འགྱུར་བ་བཏང་ནས་ངོ་བོ་གསར་བ་ཞིག་ བསྐྱེད་པ་རེད། “Which are you,” he asked his daughter. “When adversity knocks on your door, how do you respond? Are you a potato, an egg, or a coffee bean? “
 "ཁྱོད་རང་འདིའི་ནང་གི་གང་ཡིན་ནམ།" ཞེས་ཨ་ཕས་མོར་དྲིས། "དཀའ་སྡུག་གིས་ཁྱེད་ཀྱི་སྒོ་མོ་རྡུང་དུས་དེ་ལ་རྣམ་འགྱུར་ཇི་ལྟར་སྟོན་རྩིས་ ཡོད། ཁྱོད་རང་ཞོག་ཁོག་དེ་དག་ཡིན་ནམ། སྒོ་ང་ཡིན། ཡང་མིན་ན་ཚིག་ཇའི་འབྲས་ཞིབ་ཡིན་ནམ།" 

Moral: In life, things happen around us, things happen to us, but the only thing that truly matters is what happens within us. 
བསླབ་བྱ།  མི་ཚེའི་ནང་ལ་ང་ཚོར་བྱུང་རྐྱེན་མང་པོ་དང་འཕྲད་ནའང་། གནད་དོན་ངོ་མ་ནི་ང་ཚོ་རང་ཉིད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱུང་མིན་དེ་ཡིན། Which one are you? ཁྱེད་རང་གོང་གི་དངོས་པོ་དེ་དག་གི་ནང་ནས་གང་ཞིག་ཡིན་ནམ།
་་་་་་་་་་་་ཕྱི་ལོ་༢༠༡༤ཟླ༣ཚེས༡༩ཉིན་ངག་ལྷུན་གྱིས་བསྒྱུར།

ཨ་ལད་པད་ཀོ་དང་། རྒྱ་སེ་དཀར་པོ།

༼ཨ་ལད་པད་ཀོ་དང་། རྒྱ་སེ་དཀར་པོ།༽ ࿉ཨ་ལད་པད་ཀོ་ནི་དབུས་སྐད་ཀྱི་ནང་དུ་རྩེད་ཆས་ཀྱི་ཆེད་དུ་འགྱིག་སོགས་ཀྱིས་ བཟོས་པའི་མིའམ་ཕྲུ་གུའི་འདྲ་གཟུགས། ང་རང་ཊར་གྷེཊ་(Target company ཞེས་པ་ཨ་རིའི་ནང་སྐད་གྲགས་ཆེ་བའི་ཁེ་གཉེར་བཟོ་གྲྭ་ཞིག)བཟོ་གྲྭའི་སྣ་འཛོམས་ ཚོང་ཁང་ལ་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྐབས་དངུལ་གཉེར་བ་ཞིག་གིས་བུ་ཆུང་ལོ་ལྔ་དྲུག་ལ་ལོན་ ཙམ་ཞིག་གི་ལག་ཏུ་སྒོར་རྡོག་འགའ་ཕྱིར་སྤྲོད་བྱེད་པ་མཐོང་བྱུང་། དངུལ་གཉེར་པས། "དགོངས་དག ཁྱོད་ལ་ཨ་ལད་པད་ཀོ་འདི་ཉོ་བར་དངུལ་འདང་རྒྱུ་མ་རེད" བཤད་པ་དང་བུ་ཆུང་དེས། ཁོ་རང་གི་འགྲམ་དུ་ཡོད་པའི་རྒན་མོའི་ཕྱོགས་སུ་ཁ་འཁོར་ཏེ་ "རྨོ་ལགས། ཁྱེད་ཀྱིས་ང་ལ་དངུལ་འདང་ངེས་མེད་པ་གཏན་ཁེལ་བྱེད་ཐུབ་བམ།" འདྲི་དུས། "སྙིང་རྗེ། བུ་ཆུང་ཁྱོད་ལ་རྩེད་ཆས་འདི་ཉོ་བར་དངུལ་འདང་ས་མེད་པ་ཤེས་པར་གྱིས་ལོ།" ཞེས་རྒད་མོ་དེས་ལན་བཏབས་ནས་ཁོར་སྐར་མ་ལྔ་ཙམ་སྒུག་ཏུ་བཅུག དེའི་རིང་མོ་རང་ལྟ་སྐོར་ཞིག་བྱས་ཏེ་ལམ་སང་ཕྱིན་སོང་། བུ་ཆུང་གིས་ད་དུང་ཡང་ལག་ཏུ་ཨ་ལད་པད་ཀོ་ཞིག་བཟུང་ནས་བསྡད་འདུག མཐའ་མར་ང་རང་ཁོའི་ཉེ་འགྲམ་ལ་ཕྱིན་ཏེ། ཁོར་རྩེད་ཆས་དེ་སུ་ལ་སྤྲད་འདོད་ཡོད་སྐོར་དྲིས་པས། ཁོས་ "འདི་ངའི་གཅུང་མོས་དགའ་ཤོས་བྱེད་སའི་རྩེད་ཆས་རེད། མོས་ཡེ་ཤུའི་འཁྲུངས་སྐར་ཉིན་དགོས་འདོད་ཧ་ཅང་བྱེད་ཀྱི་འདུག་པས་ཕལ་ཆེར་བགྲེས་ སོང་རྔན་ཁུར(Santa Clausགཏམ་རྒྱུད་དུ་གྲགས་པའི་ཡེ་ཤུའི་འཁྲུངས་སྐར་ཉིན་མོ་ཕྲུ་གུ་ཚོར་རྔན་པ་ ཁྱེར་ཡོང་བར་ཡིད་ཆེས་བྱེད་པའི་འཆར་སྣང་གི་བགྲེས་སོང་ཞིག)་ལགས་ཀྱིས་མོའི་ ཆེད་དུ་བསྣམ་ཕེབས་ངེས་རེད།" ཅེས་སྨྲས་བྱུང་། དེ་ལྟར་ཡིན་ན་བགྲེས་སོང་རྔན་ཁུར་གྱིས་མོ་ལ་རྩེད་ཆས་དེ་ཁྱེར་ཡོང་ངེས་པས་ སེམས་ཁྲལ་བྱེད་མི་དགོས་ཚུལ་བཤད་པས། ཁོས་སེམས་སྐྱོ་བའི་ཉམས་དང་བཅས་ "མ་རེད། ད་ཆ་མོ་ལ་བགྲེས་སོང་གིས་རྩེད་ཆས་འདི་གནང་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད། ཨ་མ་ལགས་གནས་དེར་ཕེབས་རྒྱུ་ཡིན་ཙང་། ཁོང་གི་ཕྱག་ཏུ་བསྐུར་ན་སྤྲད་ཐུབ་ཀྱི་རེད།" ཟེར། ཁོས་སྐད་ཆ་འདི་དག་ཤོད་དུས་མིག་ཟུང་སྐྱོ་བས་ཁེངས་ཤིང་། "ངའི་གཅུང་མོ་ལྷ་ཡུལ་ལ་ཕྱིན་སོང་། ཨ་ཕས་གསུངས་པ་ལྟར་ན་ཨ་མ་ཡང་ལྷ་ཡུལ་དུ་མགྱོགས་པོར་ཕེབས་རྒྱུ་རེད་ཟེར། བྱས་ཙང་ཨ་ལད་པད་ཀོ་འདི་བསྣམ་ནས་གཅུང་མོར་སྤྲོད་ཐུབ་ཀྱི་རེད་བསམ་བྱུང་།" སྐབས་དེར་ངའི་སྙིང་གི་འཕར་མཚམས་འགག་ལ་ཁད་བྱས་བྱུང་། བུ་ཆུང་དེས་ང་ལ་ཡར་བལྟས་ཏེ "ངས་ཨ་ཕ་ལ་ཨ་མ་ལགས་ད་དུང་མ་ཕེབས་གསུང་རོགས་ཞུས་པ་ཡིན། ང་སྣ་འཛོམས་ཚོང་ཁང་ནས་ཕྱིར་ཐོན་རག་བར་དུ་ཨ་མས་བསྒུག་གནང་གི་རེད།" ལབ་ཏེ་དེ་ནས་ཁོ་རང་གད་མོ་གད་བཞིན་པའི་འདྲ་པར་སྙིང་རྗེ་མོ་ཞིག་ངར་བསྟན་ཏེ་ "ཨ་མ་ལགས་ངེད་གཉིས་མཉམ་དུ་འདྲ་པར་བླངས་ཡོད་ན་ཅི་མ་རུང་། དེ་འདྲ་གནང་ཡོད་ཚེ་ཁོང་གིས་ང་དྲན་པ་བརྗེད་ཀྱི་མ་རེད།" "ང་རང་ཨ་མར་བརྩེ་བ་ལྷག་པར་ཡོད། ངའི་རེ་བ་ལ་ཁོང་གིས་ང་གཡུག་ནས་མ་ཕེབས་ན་ཅི་མ་རུང་། ཡིན་ནའང་ཨ་ཕས་གསུངས་གསལ་ལ་ཁོང་གཅུང་མོ་དང་མཉམ་དུ་བཞུགས་པར་ཅིས་ཀྱང་ཕེབས་ དགོས་རེད་ཟེར།" ཞེས་བཤད་ནས་ཁུ་སིམ་མེར་ཡང་སྐྱར་མིག་ཟུང་སྐྱོ་ལྷང་ལྷང་གིས་རྩེད་ཆས་ལ་བལྟས་ སོང་། ངས་ལམ་སང་རང་གི་དངུལ་ཁུག་ལ་ལག་པས་རེག་སྟེ། "གཅིག་བྱས་ན་ཁྱོད་ལ་སྒོར་མོ་འདང་ངེས་ཡོད་སྲིད་པས་ཡང་སྐྱར་ཐེངས་གཅིག་འུ་ གཉིས་ཀྱིས་རྩིའམ།" བཤད་པས་ཁོས་ངོས་ལེན་བྱས་སོང་། "ཕལ་ཆེར་དངུལ་འདང་བར་ཤོག" དེ་ནས་ངས་ཁོས་མ་མཐོང་པ་བྱས་ཏེ་དངུལ་སྣོན་པ་བརྒྱབས་ ནས་དངུལ་གྲངས་བརྩིས་པས། རྩེད་ཆས་དེ་ཉོ་རྒྱུའི་དངུལ་འདང་ངེས་བྱུང་པ་མ་ཚད་ད་དུང་ལྷག་མ་ཡང་འདུག བུ་ཆུང་གིས་ "ལྷས་ང་ལ་སྒོར་མོ་འདང་ངེས་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཤིན་ཏུ་ཆེ།" ལབ་ནས་ངར་བལྟས་ཏེ་ཡང་སྐྱར "ཨ་མས་གཅུང་མོ་ལ་ཨ་ལད་པད་ཀོ་བསྣམ་ཐུབ་པས་ངས་ཁ་སང་དགོང་མོ་མ་ཉལ་སྔོན། ང་ལ་ཨ་ལ་པད་ཀོ་ཉོ་རྒྱུའི་དངུལ་འདང་ངེས་རག་པའི་ལྷ་ལ་ཞུ་བ་འཐེན་པ་ཡིན།" "ངོ་མ་ཡིན། ལྷས་གསན་གནང་བཞག ད་དུང་ཨ་མའི་ཆེད་དུ་རྒྱ་སེ་མེ་ཏོག་དཀར་པོ་ཞིག་ཀྱང་ཉོ་འདོད་པས་དངུལ་མེད། ཡིན་ནའང་ལྷ་ལ་ཞུ་ཕོད་མ་སོང་། རེད་དེ་དེ་རིང་ལྷ་ཡིས་ང་ལ་རྩེད་ཆས་དང་རྒྱ་སེ་མེ་ཏོག་གཉིས་ཀ་ཉོ་རྒྱུའི་དངུལ་ གནང་འདུག" "ཨ་མ་ལགས་རྒྱ་སེ་དཀར་པོ་ལ་ཧ་ཅང་མཉེས་པོ་གནང་གི་རེད།"ཟེར། སྐར་མ་འགའ་ཤས་རྗེས་སུ་རྒན་མོ་དེ་ཕྱིར་སླེབས་བྱུང་། ང་རང་ཁུར་རྩ་ཁྱེར་ཏེ་ས་ཆ་དེ་ནས་ཕྱིན་པ་ཡིན། ངས་རྒྱ་ཆེ་བའི་སྣ་འཛོམས་ཚོང་ཁང་དེ་རུ་ཉོ་ཆ་རྒྱག་གིན་རྒྱག་གིན་ཐོག་མར་འགོ་ འཛུགས་སའི་ཚོང་མཛོད་ལས་རྦད་དེ་ཐ་དད་པའི་ཚོང་མཛོད་ཅིག་ལ་སླེབས་སྐབས་ཉོ་ཆ་ རྒྱག་རྒྱུ་མཇུག་བསྒྲིལ་པར་བྱས། འོན་ཀྱང་བུ་ཆུང་དེ་བསམ་པའི་ངོས་ནས་རྦད་དེ་ཡལ་ཐབས་མ་བྱུང་། སྐབས་དེའི་གོང་གི་ཉི་མ་གཉིས་ཙམ་ལ་ས་གནས་གསར་ཤོག་སྟེང་དུ་འཁོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ ཅིག་བཀླགས་པ་དེ་སེམས་ལ་ཤར་བྱུང་། རྩོམ་དེའི་ནང་དོས་སྐྱེལ་རླངས་འཁོར་ཁ་ལོ་བ་ར་བཟི་ཞིག་གིས་ཨ་མ་ལོ་གཞོན་ཞིག་ དང་བུ་མོ་ལོ་ཆུང་ཅན་གྱི་རླངས་འཁོར་ཆུང་བ་ཞིག་ལ་གདོང་གཏུགས་རྒྱབས་ཏེ། བུ་མོ་དེ་དེ་ག་རང་ལ་རྐྱེན་འདས་སུ་གྱུར་ཞིང་ཨ་མ་དེ་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་ལ་ ལྷུང་ཡོད་ཚུལ་འདུག ད་དུང་བུད་མེད་ན་གཞོན་དེ་དྲན་པ་རྩ་ཐོར་ཕྱིན་པ་ལས་དྲག་སྐྱེད་ཡོང་མི་ཐུབ་པར་ གྱུར་པས། ཁྱིམ་ཚང་དེས་སྲོག་སྲིང་བྱེད་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་གློག་སྐུད་འཐེན་མི་འཐེན་ཐག་གཅོད་ བྱེད་རྒྱུར་འགགས་བསྡད་ཡོད་ཚུལ་འདུག འོ་ན་བུ་ཆུང་དེ་ཁྱིམ་ཚང་དེའི་ནང་མི་ཡིན་ནམ། ངེད་གཉིས་ཐུག་ནས་ཉིན་གཉིས་འདས་པའི་རྗེས་སུ་གསར་ཤོག་ཐོག་ལ་བུད་མེད་ན་གཞོན་མ་ དེ་ཚེ་མ་ཟིན་པའི་སྐོར་འཁོད་འདུག་པས། ངས་རང་ཉིད་འགོག་མ་ཐུབ་པར་ལམ་སང་རྒྱ་སེ་དཀར་པོ་ཆག་པ་གཅིག་ཉོས་ནས་བུད་མེད་ དེའི་དུར་འཇུག་ཁང་ལ་ཕྱིན་པ་ཡིན། དེ་གར་མི་དམངས་འཛོམས་སར་མོ་ལ་ཆེས་མཐའ་མཇུག་གི་ཐུག་འཕྲད་དང་སྨོན་ལམ་འདེབས་ རྒྱུའི་ཆེད་དུ་ཕུང་པོ་བཤམས་སྟོན་བྱས་འདུག ལག་པར་རྒྱ་སེ་དཀར་པོ་སྙིང་རྗེ་མོ་ཞིག་དང་བུ་ཆུང་དེའི་འདྲ་པར་བཟུང་ཞིང་། བྲང་ཁོག་སྒང་ལ་ཨ་ལད་པད་ཀོ་དེ་བཞག་ནས་པུར་སྒམ་ནང་དུ་ཡོད་པའི་བུད་མེད་ལོ་ཆུང་ དེ་ནི་ཁོ་མོ་རེད། དེ་ལྟར་ཉིན་མོ་དེར་ང་རང་མིག་ཟུང་མཆི་མས་གང་སྟེ་ས་དེ་ནས་བྲལ་པ་ཡིན། གནས་ཚུལ་དེས་ངའི་མི་ཚེ་གཏན་དུ་འགྱུར་བ་ཐེབས་སུ་བཅུག་པའི་ཚོར་སྣང་བྱུང་། ཉི་མ་དེ་རིང་ཡིན་ནའང་། བུ་ཆུང་དེས་རང་གི་ཨ་མ་དང་གཅུང་མོར་བཅངས་པའི་བརྩེ་བ་ནི་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ ཞིག་རེད་འདུག དུས་ཡུན་སྐར་ཆའི་དུམ་བུ་ཞིག་གི་རིང་ལ་ཁ་ལོ་བ་ར་བཟི་ཞིག་གིས་དེ་ལྟར་བུ་ཆུང་ དེའི་ཡོད་ཚད་ནས་ཡོད་ཚད་མེད་བརླག་ཏུ་བཏང་པ་རེད། མི་ཞིག་གི་རིན་ཐང་ནི་མོའམ་ཁོས་གཞན་ལ་བློས་གཏོང་ཅི་བྱས་ཀྱི་ཐོག་གནས་པ་ལས། ཁོའམ་མོ་ལ་ཅི་ཞིག་ཐོབ་ཐུབ་མིན་གྱི་ནུས་པ་ལ་མི་གནས་སོ།། Author Unknown རྩོམ་པ་པོ་ཆ་མེད་ཅིག ངག་ལྷུན་གྱིས་༢༠༡༤ཟླ༣ཚེས་༡༧ཉིན་བསྒྱུར།

Saturday 15 March 2014

འཆི་བའི་སྐོར་མདོ་ཙམ་གླེང་བའི་གཏམ་དམར་རྗེན་མ།

     ༼ འཆི་བའི་སྐོར་མདོ་ཙམ་གླེང་བའི་གཏམ་དམར་རྗེན་མ།༽

 འཆི་བའི་སྐོར་གླེང་བར་བྱ་བ་ལ་ས་བཅད་ལྔ་ཡོད། དང་པོ་རུ་གླེང་སློང་། གཉིས་པར། འཆི་བ་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ནམ། གསུམ་པར། འཆི་བ་ལ་གྲ་སྒྲིག་ཇི་ལྟར་བྱ་དགོས། བཞི་པར། འཆི་བའི་རྗེས་ཀྱི་གནད་དོན། ལྔ་པར། འཆི་བ་ལ་བསམས་ཏེ་ཇི་ལྟར་འཚོ་དགོས། དྲུག་པར། མཇུག་གཏམ་བཅས་སོ།                        

 ༼ཀ༽  གླེང་སློང་།
       
       གུས་པའི་རྩོམ་ཡིག་འདི་འབྲི་དགོས་དོན་ནི། རང་ཉིད་ལ་འཆི་བའི་སྐོར་ལྟ་གྲུབ་དང་ཆོས་ལུགས་ཁག་འདྲ་མིན་ནས་ཇི་འདྲ་གསུངས་ཡོད་མིན་གྱི་ཐོག་གོ་རྟོགས་ལོན་རྒྱུ་དེ་གཙོ་བོ་ཡིན། དེ་མ་གཏོགས་གཞན་འདིའི་ཐོག་རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་འདོན་རྒྱུ་ཅི་ཡང་མེད། རྒྱུ་མཚན་ཡང་གཉིས་ཏེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་འཆི་བའི་སྐོར་ལ་རྒྱུས་མངའ་བྱས་པ་ཐོག་མར་ཆགས་པ་མ་ཚད་དུས་ཚོད་ཐུང་ངུའི་ནང་དུ་རྒྱུ་ཆ་འཚོལ་བསྡུ་བྱས་པ་ཡིན་པས་རང་གི་བསམ་བློ་གསར་པ་གང་ཡང་མེད། རྒྱུ་མཚན་གཉིས་པ་རུ་རང་ཉིད་ལ་འཆི་བ་ཉམས་ལེན་བྱས་པ་སོགས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་གང་ཡང་མེད་པ་བཅས་ཡིན།
     སྤྱིར་བཏང་མིའི་རིགས་ཙམ་མ་ཟད་ང་ཚོའི་སྣང་ངོར་འཆར་རྒྱུ་ཡོད་པའི་སྲོག་ཆགས། དུད་འགྲོ འབུ། བྱ། ཉ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ཚད་ཀྱི་མངོན་འདོད་ནི་རང་ཉིད་འཚོ་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་དེ་ཡང་བདེ་མོ་སྐྱིད་པོ་བྱས་ནས་འཚོ་རྒྱུ་དེ་ཡིན། ནང་ཆོས་ལྟར་ན་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་ཀུན་གྱི་མངོན་འདོད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བྲལ་ཞིང་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ལས་མ་འདས། འོན་ཀྱང་སྐྱེས་པའི་ཉིན་མོ་ནས་བཟུང་བདེ་སྐྱིད་ངང་དུ་འཚོ་བ་ནི་མི་སྲིད་པ་ཞིག་ཏུ་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་ཡོད། ནང་ཆོས་ལྟར་ན་སྤྱིར་འགྲོ་བ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ། ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བཅས་རྒྱས་པར་བཀའ་བསྟན་ཁག་ལ་ཞིབ་ཕྲ་གསལ་བས་འདིར་མ་སྤྲོས། བྱེ་བྲག་ཏུ་འགྲོ་བ་ལ་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་གསུམ་ཡོད་པར་གསལ་པ་ནི་ང་ཚོས་མཐོང་དུ་ཡོད་པའི་སྲོག་ཆགས་ཀུན་ལ་མངོན་སུམ་དུ་གྲུབ་ཡོད། འདི་དག་ནི་སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་རྣམས་ཡིན།
    རང་ཉིད་ཀྱིས་སྐབས་དོན་གླེང་བྱ་ནི་འཆི་བའི་སྐོར་ཡིན་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ནང་གི་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན། སྲོག་ཅན་དུ་གྲུབ་པ་གང་ཞིག་ཡིན་རུང་འཆི་བ་ནི་ཀུན་གྱིས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མི་འདོད་པ་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པའི་མངོན་འདོད་ཅིག་ཡིན་ནའང་སྲོག་ལྡན་ཀུན་ལ་འཆི་བ་ནི་ནམ་ཞར་ཡང་ལྡོག་ཏུ་མེད་པ་ཆོས་ཉིད་དུ་གྲུབ་ཡོད། དེས་ན་སྲོག་ཆགས་རྣམས་གསོན་པོར་འཚོ་བའི་སྐབས་འཆི་བ་ལས་མཐར་ཐབས་ཁོ་ནར་འབད་ཅིང་།
           འཆི་བ་ལྡོག་ཏུ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་རུང་། དེའི་སྐབས་སུ་མྱོང་དགོས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ལ་གཤིན་པོ་དང་གསོན་པོ་གཉིས་ཀས་གདོང་ལེན་བྱེད་ཐབས་ལ་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱིས་ཐབས་ལམ་མང་པོ་ཞིག་བཙལ་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་ཡིད་ཆེས་དང་དད་པས་བསྐྲུན་པའི་ཆོས་ལུགས་མང་ཆེ་བར་འཆི་བའི་སྐབས་སུ་སྤེལ་དགོས་པའི་ཆོ་ག་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཚད་འཆི་བའི་འཇིགས་སྐྲག་ལས་མཐར་ཐབས་སུ་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ཞེས་པ་ཞིག་ཡོད་ཚུལ་དང་། ཡང་འགའ་ཤས་ཀྱིས་འཆི་བ་ནི་གཏན་དུ་གཉིད་ཡུར་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཚུལ་ལམ། ཡང་འགའ་ཤས་ཀྱིས་སྐྱབས་ཡུལ་བྱེ་བྲག་པར་སྐྱབས་བསྟེན་ན་དག་ཞིང་དུ་སྐྱོད་རྒྱུ་ཡོད་ཚུལ་སོགས་ཀྱི་ཤོད་སྟངས་གྲངས་ལས་འདས་པ་ཡོད།
   དེ་ཡང་གཙོ་བོར་ནང་ཆོས་ནང་ནས་གསུངས་པའི་འཆི་བ་ངོས་འཛིན་སྟངས། འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་ཐབས། གཞན་ཡང་འཆི་བ་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཁག་གླེང་རྒྱུ་མ་ཟད། རང་ཉིད་ཀྱིས་བལྟས་པའི་ཕྱིའི་མཁས་དབང་ཁག་གི་དགོངས་ཚུལ་སོགས་ལ་གོ་བ་རགས་པ་ཞིག་བླངས་པར་རློམས་ནས་འདིར་འགོད་རྒྱུ་ཡིན།

             ༼ཁ༽འཆི་བ་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ནམ།

     ཡོད་ཚད་ཀྱིས་འཆི་བ་ལ་འཇིགས་སྣང་ཧ་ཅང་བྱེད་ཅིང་། རྒྱུ་མཚན་ནི་འཆི་བའི་སྐབས་སུ་ང་ཚོས་གསོན་དུས་ཀྱི་ཞེན་ཡུལ་ཡོད་ཚད་དང་བྲལ་ནས་གང་ཞིག་ཏུ་སླེབས་མིན་ཧ་མི་གོ་བས་ཡིན། ད་དུང་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ལྡོག་ཏུ་མེད་པར་གྲུབ་ཡོད་པས་མང་ཆེ་བས་འཆི་བའི་སྐོར་གླེང་སློང་དང་བསམ་བློ་གཏོང་བ་ཙམ་ཡང་མི་བྱེད་པར་དེ་ནི་ཡོང་ངེས་པ་ཡིན་པས་དེ་ལས་སྡུག་བསྔལ་མ་བྱས་ན་ཡག་ཤོས་རེད་ཅེས་ཤོད་པ་ཡིན། མཐར་འཆི་བ་སླེབ་དུས་དེའི་སྐོར་གྱི་གདོང་ལེན་བྱ་ཐབས་ཅི་ཡང་གྲ་སྒྲིག་མེད་པས་སྡུག་བསྔལ་བཟོད་གླགས་མེད་པ་མྱོང་བར་འགྱུར།
      དེས་ན་ཐོག་མར་འཆི་བ་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་མིན་གྱི་སྐོར་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྟངས་རྣམས་ཧ་གོ་བ་ཡིན་ན་གཞི་ནས་ང་ཚོས་དེ་ལ་གོམས་འདྲིས་སུ་བཏང་ཚེ་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉུང་ངུ་མྱོང་བ་ཡིན། མ་ཟད་འཆི་ཁར་སླེབས་པ་ཞིག་ལ་རོགས་པ་ཇི་ལྟར་བྱ་དགོས་མིན་ཡང་ཤེས་འོང་བ་ཡིན།
  དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་འཆི་བ་ལ་ངོས་འཛིན་གསལ་བོ་ཞིག་མ་བྱུང་ཚེ་དཀའ་ངལ་མང་པོ་དང་གདོང་གཏད་དགོས།
དེ་ཡང་གུས་པས་འདིར་འཆི་བའི་ལྟ་སྟངས་ལ་རིམ་པ་ལྔའི་ཐོག།ནས་གླེང་རྒྱུ་ཡིན། དང་པོ་རུ་ནང་པའི་ལྟ་སྟངས། གཉིས་པར་ཧིན་དྷུའི་ལྟ་སྟངས། གསུམ་པར་ཁ་ཆེའི་ལྟ་སྟངས། བཞི་པར་ཚན་རིག་གི་ལྟ་སྟངས། ལྔ་པར་གནའ་བོའི་ཨི་ཇིབ་ཀྱི་ལྟ་སྟངས་བཅས་སོ།
  ༡༽ནང་ཆོས་ཀྱིས་འཆི་བར་ལྟ་སྟངས།
 ད་ནི་འཆི་བའི་སྐོར་ལ་ནང་ཆོས་ནས་ཅི་ཞིག་གསུངས་ཡོད་དམ་ཟེར་ན། ཐོག་མར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདེན་པ་བཞིའི་ཆོས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ། ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ། ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་འགོག་པའི་བདེན་པ་བཅས་གསུངས་པ་དེའི་ནང་ནས་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་ཐོག་མར་གསུངས་ཡོད། དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་དེ་འདས་ཟིན་པར་ཉོན་མོངས་ཀྱི་དབང་གིས་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་བསགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ད་ལྟའི་འབྲས་བུ་྄སྟེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྐོར་ཡིན། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་མཛད་པའི་༼ནང་པའི་ལྟ་སྤྱོད་ཀུན་བཏུས་༽སུ། "བདེན་པ་བཞི་པོ་རེ་རེར་རྣམ་པ་བཞི་བཞི་ཕྱེ་སྟེ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཡོད། སྡུག་བསྔལ་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་ནི། མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ། སྟོང་པ། བདག་མེད་པ་བཅས་ཡིན། མི་རྟག་པ་ལ་རགས་པའི་མི་རྟག་པ་དང༌། ཕྲ་བའི་མི་རྟག་པ་བཅས་ནང་གསེས་གཉིས་ཡོད།"ཅེས་དང་ཡང་། "ཕྱིའི་དངོས་པོ་དེ་དག་གི་འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རྫས་རྣམས་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་གི་ཡོད་ཅིང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིའི་དངོས་པོ་དེ་དག་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ནང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་གི་ཡོད། སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་ཚུལ་འདི་ལ་ཕྲ་བའི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བརྗོད། རགས་པའི་མི་རྟག་པ་ཞེས་པ་ནི་དཔེར་ན། དངོས་པོ་ཞིག་པ་དང༌། མི་ལ་མཚོན་ན། མིའི་འཆི་བ་རྣམས་ལ་བརྗོད་པ་ཡིན།" ཞེས་གསུངས་པ་ནས་ང་ཚོས་སྟོན་པའི་གསུང་གི་ནང་གསེས་གང་གི་ཁོངས་སུ་འཆི་བའི་སྐོར་གསུངས་པར་གོ་བ་གསལ་པོ་ཞིག་སྐྱེད་ཐུབ།
        འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ། ཟག་བཅས་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ནས་ནང་ཆོས་སུ་འདུས་ནས་གྲུབ་པ་སྟེ་དངོས་པོ་ཡོད་ཚད་མི་རྟག་པ་སྟེ་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གིས་འགྱུར་འགྲོ་བ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པར་གསུངས་པས། ང་ཚོ་སྟེ་སྤྱི་མཐུན་གྱི་སྣང་ངོའི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ནི་ཕ་མའི་ཁུ་ཁྲག་ལས་འདུས་ཏེ་གྲུབ་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡང་འཇིག་འགྲོ་བ་ནི་དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་ཆོས་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་དེ་ལས་མ་འདས། དེས་ན་འཆི་བ་ནི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཅིག་ཏུ་འདོད་པ་ཡིན་ལ། འདོད་ཚུལ་འདི་ནི་ནང་པ་ཙམ་མིན་པར་མཐུན་མོང་བའི་འདོད་ཚུལ་ཞིག་ཡིན།
     ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་ནང་ཆོས་སུ་ཅི་ཞིག་གསུངས་ཡོད་དམ་ཟེར་ན།  དེ་ཡང་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་ནང་སྲོག་ཅེས་པ་དྲོད་དང་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་དང༌། འཆི་བ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་བྱེད་ལས་འགགས་པ་ལ་གསུངས།
  ཡང་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་༼ནང་པའི་ལྟ་སྤྱོད་ཀུན་བཏུས༽ལས "མི་བརྟན་པའི་གཟུགས་རགས་པ་འདི་དང་རྣམ་ཤེས་གཉིས་ལྷན་དུ་ཡོད་པའི་ཚེ་གསོན་པོ་དང༌། དེ་དག་སོ་སོར་བྲལ་བ་ན་ཤི་བ་ཡིན། དེས་ན་ལུས་སེམས་རགས་པ་དང༌། ཕྲ་བ། ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་བར་ཁྱད་པར་འབྱེད་དགོས་པ་ཡིན་ཞིང༌། འཆི་བ་ཞེས་པ་ལུས་རགས་པ་དང་རྣམ་ཤེས་གཉིས་སོ་སོར་འབྱེད་པ་དེ་ཡིན་གྱི། ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་རྣམ་ཤེས་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་གཟུགས་ཕུང་དེ་ལས་སོ་སོར་འབྱེད་པའི་ཐབས་ཤེས་མེད། གང་ཡིན་ཞེ་ན་ཕྱི་མ་ནི་རྣམ་ཤེས་དེའི་བཞོན་པར་གྱུར་པའི་རླུང་ངམ་ནང་གི་ནུས་པ་ཙམ་ཞིག་ཡིན།" ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་འདི་ནས་ནང་ཆོས་སུ་འཆི་བ་ནི་ཅི་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་མིན་ཧ་ཅང་གསལ་ཞིང་གོ་བདེ་རེད།
      དགེ་བཤེས་སྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོའི་གསུང་རྩོམ༼དེང་རབས་ཀྱི་ནང་ཆོས་བྱང་སེམས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལམ་སྟོན།༽ཞེས་པ་དབྱིན་ཡིག་ཏུ་མཛད་པ་དེའི་ནང་། "འཆི་བ་ནི་ལུས་སེམས་གཉིས་གཏན་དུ་ཁ་བྲལ་བའི་གནས་སྐབས་ལ་ཟེར" ཞེས་དང་ཡང་། "འཆི་བའི་སྐབས་སུ་རྣམ་ཤེས་ནི་བྱིའུ་རང་ཚང་ནས་འཕུར་ཏེ་ས་ཆ་གཞན་ཞིག་ལ་བསྐྱོད་པ་ལྟར་ཚེ་འདིའི་ལུས་པོ་བཞག་སྟེ་སྐྱེ་བ་གཞན་ལེན་པ་ཡིན།" ཞེས་གསུངས་ཡོད། ནང་ཆོས་སུ་ང་ཚོར་ཆགས་སྡང་དགའ་སྐྱོ་སོགས་ཀྱི་ཚོར་བ་འབྱུང་ས་དེ་ལ་སེམས་ཞེས་ཟེར་ཞིང་དེ་ཡང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མར་སྐྱོད་རྒྱུ་ཡོད་པར་བཞེད་པ་ཡིན། སྐྱེ་བ་ཕྱི་མའི་སྐྱོད་ཡུལ་དེ་ཡང་། རྗེ་ཙོང་ཁ་པའི་༼བྱང་ཆུབ་ལམ་རིམ་ཆེན་མོའི་༽ནང་དུ་སྐྱེས་བུ་ཆུང་ངུའི་ལམ་སྟོན་པའི་སྐབས་ "ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ཡང་མེད་དེ་མི་འགྲོ་བར་སྐྱེ་བ་བླང་དགོས་སོ། །དེ་ཡང་འགྲོ་བ་གཉིས་ལས་གཞན་དུ་སྐྱེ་ས་མེད་པས་བདེ་འགྲོའམ་ངན་འགྲོར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ལ་རང་དབང་ནི་མེད་པས་ལས་ཀྱི་གཞན་དབང་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར།།" ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ལས་དགེ་བ་ལས་བདེ་འགྲོར་སྐྱེ་བ་དང་ལས་སྡིག་པ་ལས་ངན་འགྲོར་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་ཡིན།
    ཡང་ཀློང་ཆེན་རབ་འབྱམས་པས་མཛད་པའི་༼བར་དོའི་གདམས་པ་ཚངས་སྤྲུགས་སུ་གདབ་པ་གནད་ཀྱི་མན་ངག༽ཅེས་པར་ "བེམས་པོ་འབྱུང་བཞིའི་གཡར་པོ་གཏོད་ཙམ་ལས། །རིག་པའི་ངོས་ལ་སྐྱེ་འཆིར་གྲུབ་པ་མེད། །རིག་སྟོང་ཀ་དག་ཆོས་སྐུའི་རང་གཟུགས་ལ། །གང་འཆི་སུ་འཆི་ཅི་རུ་གྲུབ་པ་ལྟོས། །ཅིར་ཡང་མེད་པས་འཆི་བ་རྣམ་བདེན་མིན།"ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་ནས་ལྟས་ན་ནང་པས་འཆི་བ་ནི་བེམ་པོ་ལ་མ་གཏོགས་རིག་པ་ལ་སྐྱེ་འཆི་གྲུབ་མེད་པར་འདོད་པ་འདྲ། དོན་དངོས་ཐོག་ནང་ཆོས་ནས་ཡོད་ཚད་ཕན་ཚུན་རྟེན་པ་མ་གཏོགས་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་མེད་པར་འདོད་པས་སྐྱེ་འཆི་ཞེས་པ་ཡང་འཁྲུལ་སྣང་ཙམ་ལས་མ་འདས་པར་བསམ་དགོས། འབྱུང་བ་ལས་གྲུབ་པའི་ལུས་འདིི་ནས་རྣམ་ཤེས་གཞན་ལ་འཕོ་བ་ནི་འཆི་བར་ངོས་འཛིན་བྱ་བ་ཡིན། རྒྱལ་སྲས་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་མཛད་པའི་ལག་ལེན་སོ་བདུན་མ་ལས། "ཡུན་རིང་འགྲོགས་པའི་མཛའ་ཤེས་སོ་སོར་འབྲལ།། འབད་པས་བསྒྲུབས་པའི་ནོར་རྫས་ཤུལ་དུ་ལུས།། ལུས་ཀྱིས་མགྲོན་ཁང་རྣམ་ཤེས་མགྲོན་པོས་བོར།། ཚེ་འདི་བློས་བཏང་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན།།" ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་འཆི་བ་ཅེས་པ་སླེབ་དུས་ལུས་ལས་རྣམ་ཤེས་གྱེས་འགྲོ་ཚུལ་ལ་ལུས་མགྲོན་ཁང་གི་དཔེར་བཀོད་ནས་རྣམ་ཤེས་མགྲོན་པོ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་གསུངས་པ་ནས་ཀྱང་ནང་པས་འཆི་བར་ལྟ་སྟངས་གསལ་པོ་ཞིག་ཤེས་ཐུབ།
    གཞན་ཡང་འཆི་སྟངས་འཆི་ལུགས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ཐིམ་ལུགས་སོགས་སྔགས་གཞུང་ཁག་ལ་སོགས་པར་ཞིབ་ཅིང་རྒྱས་པར་གསལ་བས་འདིར་ཡིག་ཚོགས་ལ་འཇིགས་ནས་མ་བཀོད་དོ།

༢༽ཧིན་དྷུས་འཆི་བ་ལ་ལྟ་སྟངས།
 ཡང་ཧིན་དྷུའམ་མུ་སྟེགས་པའི་ཆོས་ལུགས་སུ་འཆི་བ་ནི་ཅི་ཞིག་ལ་འདོད་དམ་ཟེར་ན། ཨ་རིའི་ཧིན་དྷུའི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་(The Hindu University of America)སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་ སུ་བྷ་ས་ ཨར ཏི་ཝཱ་རི་(Prof. Subhas R.Tiwari)ཡི་བརྩམས་ཆོས་༼ཧིན་དྷུས་འཆི་བ་ལྟ་ཚུལ(Hindu Concept of Death)༽ཞེས་པར་ "ལུས་གཟུགས་ཀྱིས་ཚད་བཀག་ཅན་གྱི་ཚེ་ཚད་རྒྱུད་ཚར་པའི་རྗེས་སུ་སྲོག་གི་རྩ་དོན་ངོ་མ་སྟེ་ཨཏྨའམ་བདག་ཅེས་པ་རྟག་པ་བ་ཞིག་ཡོད།" ཅེས་ལུས་ཀྱི་ཚེ་ཚད་རྫོགས་པའམ་ཤི་བའི་རྗེས་སུ་ལུས་ལས་ལོགས་སུ་སྲོག་གི་རྒྱུན་ངོ་མ་དེ་ནི་ཨཏྨའམ་བདག་ཅེས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཚད། དེ་ཡང་རྟག་པ་བར་འདོད་པར་བཤད། ད་དུང་"བདག་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལས་འགལ་ཏེ་དེ་ལ་བདེ་སྡུག་གི་ཚོར་བ་མྱོང་རྒྱུ་མེད་ལ་དེ་ནི་གསལ་ཞིང་དྭངས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ།"ཞེས་བདག་གམ་ཨཏྨ་ཞེས་པ་དེའི་རང་བཞིན་ངོ་མ་བདེ་སྡུག་གི་ཚོར་བ་དང་བྲལ་ཞིང་ "འོན་ཀྱང་བདག་དེ་ཚོར་འདུ་དང་ཆགས་ཞེན་སོགས་དང་འཕྲད་ཚེ་དེ་ནི་ཚོར་བ་དང་ཆགས་ཞེན་མྱོང་བ་པོ་གྱུར་ཏེ་རང་བཞིན་གཙང་མ་ཡིན་པའི་བདག་྄དེ་སྦགས་པར་འགྱུར་ཞིང་ཨཏྨ་ཞེས་པ་དེ་ཇི་ཝའམ་དྲསྚ་ཞེས་པར་གྱུར་ཏེ་རྣམ་ཤེས་དང་ལུས་པོ། དབང་པོ་བཅས་ཀྱི་ངོ་བོར་འགྱུར་བ་ཡིན།" ཞེས་དང་། "འཆི་བའི་སྐབས་སུ་ལུས་གཟུགས་དང་རང་སྒེར་གཉིས་ཀྱི་ཚད་བཀག་ཅན་གྱི་འཚོ་ཚད་དེ་རྫོགས་ཡོང་བས་དེ་དག་དང་བྲལ་མི་འདོད་པར་བྲལ་དགོས་པས་ཞེད་སྣང་སྐྱེ་ཞིང་། ཤི་བའི་རྗེས་སུ་བདག་དེ་གཞན་ལ་འཕོ་བ་ཡིན།" ཞེས་དང་། "ཧིན་དྷུའི་གཞུང་ལྷ་ཡི་མགུར་རམ་ཝག་ཝད་གྷི་ཏའི་ནང་དུ་གང་ལ་སྐྱེ་བ་ཡོད་ན་དེ་ལ་འཆི་བ་ངེས། གང་ལ་འཆི་བ་ཡོད་ན་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་ངེས།"ཞེས་བཤད་ཡོད། ད་དུང་མུ་སྟེགས་པའི་གཞུང་གཞན་འགར་ "འཆི་བ་ནི་གཅིག་གི་མཇུག་བསྡུ་ཡིན་ཞིང་གཞན་ཞིག་གི་འགོ་འཛུགས་ཡང་ཡིན།" ཞེས་བཤད་པ་དག་ལས་ང་ཚོས་རྟོགས་འོང་བ་ནི་ཧིན་དྷུ་བ་ཚོས་ལུས་དང་བདག་གཉིས་གཏན་དུ་ཁ་བྲལ་བ་དེ་ལ་འཆི་བ་ཞེས་འབོད་ཅིང་། འཆི་བའི་རྗེས་སུ་རྟག་པ་བ་དང་རང་བཞིན་གསལ་བ་ཡིན་པའི་བདག་ཅེས་པ་དེ་ནི་མུ་མཐུད་གནས་པ་དང་། ཡང་སྐྱར་འགོ་འཛུགས་གསར་པ་ཞིག་གི་སྣེ་མཐུད་པར་འདོད་པ་ཡིན། ད་དུང་ཁོ་ཚོས་ཐག་བཅད་ནས་བཤད་པའི་མཐའ་སྡོམ་ཞིག་ནི་གང་ལ་སྐྱེ་བ་ཡོད་ན་དེ་ལ་འཆི་བ་ངེས་པ་དང་། གང་ལ་འཆི་བ་ཡོད་ན་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་ངེས་པ་འདི་ཡིན་སྙམ། ནང་པའི་གྲུབ་མཐའི་གཞུང་བཤད་པའི་སྐབས་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་གཅིག་རང་དབང་ཅན་གྱི་བདག་འདོད་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་དེའང་འདི་ལས་མ་འདས།

༣༽ཁ་ཆེ་ཆོས་ལུགས་པ་ཚོས་འཆི་བ་ལ་ལྟ་སྟངས།
ཁ་ཆེ་ཆོས་ལུགས་རྗེས་འགྲངས་པ་ཚོས་འཛིན་དགོས་པའི་དམིགས་ཡུལ་གཉིས་ཡོད་ལ་དེ་ནི་དཀོན་མཆོག་ཁོ་ན་འཇིག་རྟེན་བཀོད་པ་པོར་ཡིད་ཆེས་ཏེ་ཁོང་གི་མངོན་འདོད་ལ་བཀའ་གསུང་ཅི་སྒྲུབ་ཞུ་དགོས་པ་དང་། གཉིས་པ་དེ་ནི་ཞི་བར་གནས་རྒྱུ་སྟེ། རང་ཉིད་ཞི་བར་གནས་རྒྱུ་དང་། འཇིག་རྟེན་བཀོད་པ་པོ་དང་། ཁོང་གི་བཀོད་པ་བཅས་དང་ཞི་བར་གནས་རྒྱུ་བཅས་ཡིན། ཚེ་སྲོག་ཡོད་ཚད་དཀོན་མཆོག་གིས་བཀོད་པ་ཡིན་པས་ཁོང་ལ་གྱེན་ལྡོག་བྱས་ན་ཤི་བའི་རྗེས་སུ་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བ་དང་། ཁོང་ལ་ཡིད་ཆེས་དང་། ཁོང་གི་བཀོད་པ་ལ་དགའ་བ་སྒོམ་ན་དེ་ནི་དཀོན་མཆོག་གི་མདུན་དུ་འབྱོར་རྒྱུ་ཡིན་པར་ཤོད་པ་ཡིན།
    ཁ་ཆེ་ཆོས་ལུགས་པས་འཆི་བ་ལ་འདོད་སྟངས་རོབ་ཙམ་ཞིག་གསལ་བྱེད་དུ་ རབ་འབྱམས་པFaroque A khan ཧྥེ་རོ་ཀུའི་ ཨེ ཁན་གྱིས་སྤེལ་བའི་དཔྱད་རྩོམ་
Definition of death in islam can death of brain be the criteria of death in Islam
༼ཁ་ཆེའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་འཆི་བའི་མཚན་ཉིད་དེ། ཁ་ཆེ་བས་ཀླད་ཆེན་ཉམས་པ་ནི་འཆི་བའི་མཚན་མར་འདོད་དམ།༽ཞེས་པ་དེའི་ནང་འཁོད་ཅིག་ལ་བལྟས་ན་འདི་ལྟར། "ཁ་ཆེ་ཆོས་ལུགས་ནས་ཐབས་ཤེས་ཡོད་རྒུས་ཚེ་སྲོག་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་དགོས་པར་ནན་ཏན་བྱེད་ཅིང་། ལུས་པོའི་བདག་གཅེས་ཡག་པོ་བྱ་དགོས་པར་ཤོད་པ་ཡིན། སྔ་ས་ནས་ཐག་བཅད་ཟིན་པའི་འཆི་བའི་དུས་ཚོད་དེ་སླེབས་ན་སུ་གང་ཡང་ཐར་ཐབས་མེད། འཆི་གསོན་གཉིས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ཁ་ཆེ་ཆོས་ལུགས་ནས་གླེང་དུས། འཆི་བའི་མཚན་ཉིད་གཏན་ཁེལ་ཞིག་འཇོག་རྒྱུ་མེད་པ་གསལ་པོ་ཡོད། ཁ་ཆེའི་གསུང་ནང་གི་ཤོ་ལོ་ཀ་༢༣ པ་དང་༡༠༠པར་ཚེ་སྲོག་གི་རྒྱུད་རིམ་གླེང་དུས་ཀྱི་བརྗོད་གཞི་རྣམས་ནི། དང་པོར་འཇིག་རྟེན་འདིའི་སྒང་གི་ཚེ། གཉིས་པར་གཟུགས་པོ་དང་རྣམ་ཤེས་གཉིས་ཁ་ཁར་གྱེས་པའི་དུས་དང་། ལུས་པོ་མི་ཡུལ་དུ་ལྷག་ཅིང་རྣམ་ཤེས་ནི་བྷར་ཇག་Barzakhཅེས་པའི་མི་གཡོ་བའི་གནས་སྐབས་ཤིག་ཏུ་ལེགས་ཉེས་བརྟག་པའི་དུས་མ་སླེབ་བར་གནས་པའི་ཚུལ། གསུམ་པར་འདས་ལོག་དང་། ཚེ་སྲོག་གི་རྒྱུད་རིམ་མཐའ་མ་བཅས་ཡིན།" འདི་ལྟ་ང་ཚོས་རྟོགས་ཐུབ་པ་ཞིག་ལ་ཁ་ཆེའི་ཆོས་ལུགས་སུ་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ཞེས་པ་ཞིག་འདོད་ཀྱང་ནང་ཆོས་དང་ཧིན་དྷུ་གཉིས་དང་བསྡུར་ན་འཆི་བའི་སྐོར་དེ་ཙམ་ཞིབ་པོ་དང་གསལ་ཁ་དོད་པོ་མེད་པ་འདྲ།

 ༤༽ དེང་རབས་ཀྱི་ཚན་རིག་པ་ཚོས་འཆི་བ་ལ་མཚན་ཉིད་འཇོག་སྟངས་ཇི་ལྟར་ཡིན་ནམ།
  Www.newscientist.com
18:00 10 October 2007 by Jo Marchant and Lucy Middleton
Introduction death    
༢༠༠༧ལོའི་ཟླ་བ་བཅུ་པའི་ནང་/གསར་སྐྱེས་ཚན་རིག་པ/ཞེས་པའི་དྲྭ་རྒྱའི་ཐོག་ཏུ་ཚན་རིག་པ་ཇོ། མར་ཆེནཊ་དང་། ལུ་སི། མི་ཌལ་ཊོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་ནས་སྤེལ་བའི་འཆི་བའི་འགྲེལ་བཤད་ཅེས་པར། རྩོམ་གྱི་ཐོག་མ་རང་ལ "ང་ཚོ་གསོན་པོར་གནས་རྒྱུ་མིན་པར་འཆི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ནི་གཏན་ཁེལ་རེད། འོན་ཀྱང་བློ་ཕམ་པ་ཞིག་ལ་ང་ཚོར་འཆི་བ་ལ་གཏན་ཁེལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅིག་འཇོག་རྒྱུ་མེད། འཆི་བ་ལ་མཚན་ཉིད་འཇོག་རྒྱུ་ནི་འཆི་བ་དངོས་སུ་ཐོན་པ་ལས་ཀྱང་ཁག་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་ལ། དུས་རིམ་བཞིན་མཚན་ཉིད་འཇོག་རྒྱུ་དཀའ་ལས་ཁག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།" ཅེས་གསུང་སྐད་ཤོར་ཡོད། དེ་ནས་རིམ་པས་དེའི་རྒྱབ་ལྗོངས་སོགས་བཤད་དུས་ "དུས་རབས་གཅིག་ཙམ་གྱི་ཡར་སྔོན་དུ་སྨན་པ་མ་ཡིན་པར་ཆོས་པ་ཞིག་གིས་མི་ཞིག་གི་ལུས་གཟུགས་རུལ་བའི་རྟགས་སླེབས་ན་དེ་ནི་འཆི་བ་ཡིན་པར་ཐག་གཅོད་བྱེད་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་རིམ་པས་སྨན་བཅོས་ལག་རྩལ་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་ཡོང་དུས་འཆི་བ་ནི་གནད་ཆེའི་བྱུང་བ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་དེ་ནི་རྒྱུད་རིམ་ཙམ་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་པོར་བྱུང་ཡོད།"
ཅེས་བཤད་ཅིང་ཡང་། "དེ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ནའང་ལག་ལེན་དངོས་ཀྱི་ཆེད་དུ་གནད་དོན་འགའ་ཞིག་གཞིར་བཞག་ཐོག་སྐྱ་ཐིག་འཐེན་དགོས་བྱུང་ཡོད། རིམ་པ་དང་པོར་འཆི་བ་ནི་སྙིང་གི་འཕར་མཚམས་ཆད་པ་ལ་བཞག་ཡོད། དེ་ནས་ཀླད་པའི་བྱེད་ལས་ཉམས་པ་དེ་རྟགས་ཤིག་ཏུ་འདོད། འདི་ནི་ལོ་རབས་དྲུག་བཅུ་པར་ད་དུང་ཡར་ཐོན་ལ་བརྩིས་པ་རེད། དུས་ཡུན་གང་མཚམས་ཤིག་གི་རིང་འདི་ནི་འཆི་བའི་བདེན་དཔང་འཐུས་ཚང་ཞིག་ཏུ་གྲུབ་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ནི། ཀླད་པ་དང་ཀླད་པའི་གཞུང་རྟ་གཉིས་ཀྱི་བྱ་ལས་མཚམས་ཆད་ན་དྲན་པ་ཕྱིར་གསོ་མི་ཐུབ་ལ། རྒྱུན་ཆད་ན་ལུས་པོ་ཡིས་ལམ་སང་ལས་ཀ་བྱེད་རྒྱུར་མཚམས་འཇོག་པ་ཡིན། " ཞེས་བཤད་དེ་རིམ་པས་ཚན་རིག་པས་ཐོག་མར་འཆི་བ་ནི་སྙིང་གི་ཕར་མཚམས་ཆད་པ་དང་། དེ་ནས་ལྟ་སྟངས་གཞན་ཞིག་སྟེ་ཀླད་པའི་བྱེད་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལ་འཇོག་པའི་འཕེལ་རིམ་ཞིག་ངོ་སྤྲད་ཡོད། ཡང་ཀླད་པའི་བྱེད་ལས་ལ་རག་ལས་པའི་འཆི་བའི་ཐག་གཅོད་ཀྱི་འཕེལ་རིམ་གསར་པ་འདི་ལའང་ཡང་སྐྱར་དོགས་པ་ཞིག་སླེབས། དེ་ཡང་རྩོམ་དེ་རང་ལས "དེང་སང་བེན་ཊི་ལེ་ཊོར་ཞེས་པའི་ཀླད་པར་གོད་ཆག་ཤུགས་ཆེན་ཕོག་ན་དབུགས་རྔུབ་ལེན་དང་སྙིང་གི་འཕར་ལྡིང་གི་བྱེད་ལས་མུ་མཐུད་བྱེད་ཀྱི་འཕྲུལ་ཆས་དེས་འགྱུར་བ་གཞན་ཞིག་ཁྱེར་སླེབས། འདིས་མི་ལ་ཐོག་མར་ཀླད་པའི་བྱེད་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ནའང་ཤི་བ་ལ་ངོས་འཛིན་དགོས་མིན་གྱི་དོགས་པ་དེ་ཡོང་དུ་བཅུག"ཅེས་ཀླད་པའི་བྱེད་ལས་ཉམས་པ་ལ་འཆི་བར་ལྟ་ཚུལ་ཐོག་གི་དོགས་པ་སླེབས་སྟངས་འདི་ལྟར་བཤད་པ་དང་ཡང་། "དེང་སང་ཀླད་པ་སྐྱར་བཟོ་བྱེད་ཐུབ་པའི་ང་ཚོའི་བྱེད་ནུས་དེ་ཡིས་ག་ལེར་སླར་ཡང་འཆི་བ་ལ་མཚན་ཉིད་གསར་བ་ཞིག་བཟོོ་དགོས་པའི་བཙན་སྐུལ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། འཆི་བ་དེ་ཡང་ཀླད་པའི་བྱེད་ལས་ལ་རག་མ་ལས་པར། རང་གི་ངོ་བོ་ལ་རག་ལས་ཡོད། མི་ཞིག་གི་དྲན་པ་དང་། སྒེར་གཤིས་ཡོད་ཚད་གནས་སའི་ཀླད་པ་དེ་ཡོངས་སུ་མེད་པར་བཟོས་པའི་རྗེས་སྔར་གྱི་མི་དེ་རང་ལ་གནས་སམ་ཡང་ན། མི་གསར་པ་ཞིག་སྐྱེའམ།"ཞེས་དོགས་སློང་གི་འགོ་བརྩམས་པ་མ་ཟད་ད་ལྟའི་ཆར་འཆི་བ་ལ་གཏན་ཁེལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅིག་འཇོག་རྒྱུ་མེད་པར་གྱུར་བ་གསལ་པོ་རེད། དེ་བས་མཚན་རིག་པའི་སྡེར་དེ་ནི་རྩོད་གཞི་ཅན་ཞིག་ཏུ་ལྷག་ཡོད།
        མཚན་ཉིད་རིག་པའི་བའི་སྡེ་ཁག་གཅིག་གིས་དྲན་པ་དང་སྒེར་གཤིས་འཇོག་སའི་ཀླད་པའི་མདུན་ངོས་ཕྱོགས་དེ་མེད་པར་བཟོས་ན་སུ་ཞིག་ཡིན་རུང་འཆི་བར་ཐག་གཅོད་བྱེད་པར་འདང་ངེས་ཡིན་ཚུལ་རྩོད་པ་ཡིན།
འོན་ཀྱང་ཁག་ཅིག་གིས་ཀླད་པའི་འཆི་བ་ལ་དགག་སྟེ་གཟུགས་པོ་ཞིག་འཆི་བ་ལ་ཐག་གཅོད་དགོས་ན་དེའི་སྔོན་ལ་སྙིང་གི་འཕར་མཚམས་འཇོག་དགོས་པར་ནན་བརྗོད་བྱེད་པ་རེད།
    གསོ་རིག་དང་སྐྱེ་དངོས་རིག་པ་ཉིས་འབྲེལ་གྱི་དབྱེ་ཞིབ་པ་(bioethicists)འགའ་ཤས་ཀྱིས་མི་སྒེར་སོ་སོས་རང་གི་འཆི་བ་ལ་མཚན་ཉིད་གདམ་དགོས་པར་བཤད་ཡོད།
  རྩོད་གཞི་འདི་དག་ལ་བལྟས་ན་ཚན་རིག་པའི་ནང་དུ་འཆི་བ་ལ་ལྟ་ཚུལ་འཛིན་དུས་འཆི་བའི་རྗེས་ཀྱི་གནད་དོན་གླེང་སྐབས་ཤིག་སླེབས་མེད་པ་གསལ་ཐག་ཆོད་རེད། ད་དུང་ཆོས་ལུགས་སོགས་ཀྱིས་གཙོ་ཆེར་བྱས་ནས་ཤོད་པའི་ལུས་ལས་ལོགས་སུ་གྲུབ་པའི་སེམས་སམ་བདག་གམ་རྣམ་ཤེས་ཞེས་པ་ནི་ཚན་རིག་པའི་སྣང་ངོར་འཆར་རྒྱུ་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་ལྷག་ཡོད། དེས་ན་ཁོ་ཚོས་འཆི་བ་ངོས་འཛིན་གྱི་རྩོད་ས་དེ་ཡང་ཀླད་པ་དང་སྙིང་སོགས་ཀྱི་བྱེད་ལས་ཉམས་མ་ཉམས་ལ་གནས་ཡོད། ཚན་རིག་པ་ཚོས་ཀླད་པ་ལས་ལོགས་སུ་སེམས་ཤིག་ཡོད་པ་ལ་གཏན་ཁེལ་བའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཐག་མ་བཅད་རུང་དེ་མེད་ཅེས་མི་དགག་པ་ཡིན།
  ཡང་ཤི་བའི་རྗེས་སུ་རྣམ་ཤེས་སོགས་ཡོད་པར་འདོད་མཁན་གྱི་ཚན་རིག་པའང་གྲངས་ཀ་ཉུང་ཉུང་མིན། དཔེར་ན་༡༩༦༣ ལོར་ནོ་བེལ་གསོ་རིག་བྱ་དགའ་ཐོབ་པའི་ཨིན་ཇིའི་ཚན་རིག་པ་ སར ཇོན ཨེག་ཌེས(Sir John Ec-des)གྱི་དཔྱད་རྩོམ་དེ་ཉིད་ལས། "དབང་རྩའི་ཕྲ་ཕུང་ཕན་ཚུན་བར་གཟུགས་དབྱིབས་མེད་པའི་སྦྲེལ་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཞིག་འདུག་པ་དེ་ཉིད་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་རེད།" ཅེས་དང་། ཡང་། "མིའི་ལུས་པོའི་ནང་དུ་བེམ་པོ་མ་ཡིན་པའི་བསམ་བློ་དང་སེམས་ཤུགས་ཀྱི་མའམ་བདག་ཅིག་ཡིབས་ནས་ཡོད། དེ་ནི་མངལ་ཆགས་པའི་གནས་སྐབས་སམ་ཆེས་ན་ཕྲ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་མིའི་ལུས་ཀྱི་ཀླད་ཆེན་ནང་དུ་ཞུགས་པ་སྟེ། དེས་ཀླད་ཆེན་ལ་དབང་སྒྱུར་བྱེད་དེ། དཔེར་ན། མིའི་ཀླད་པས་གློག་གི་ཀླད་པ་ལ་བཀོད་འདོམས་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། མིའི་གཟུགས་མེད་བེམ་མིན་གྱི་རྣམ་ཤེས་དེས་གདོས་བཅས་ཤ་ཁྲག་གི་ལུས་ཀྱི་ཀླད་ཆེན་ལ་དངོས་འུ་སྐུལ་འདེད་བྱེད་པ་སྟེ། ཀླད་ཆེན་ནང་གི་ཀླད་པའི་དབང་རྩའི་པྲ་ཕུང་རྣམས་ལ་བྱ་བ་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། བེམ་མིན་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ངའམ་བདག་འདི་ནི་ཀླད་ཆེན་ཤི་བའི་རྗེས་སུ་ད་དུང་གནས་ལ་ཚེ་སྲོག་གི་བྱེད་ལས་ཀྱི་རྣམ་པའང་ཡོད་དེ། ནམ་ཡང་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་གནས་རུང་ངོ་། "ཞེས་ཞིབ་རྒྱས་གསུངས་ཡོད། འདི་ནི་ཚན་རིག་པས་གསུངས་པའི་འདོད་ཚུལ་ཅུང་ཁ་གསལ་ཞིག་ཡིན་ལ། འདི་ལྟ་བུ་ལུས་
གཟུགས་ལས་ལོགས་སུ་རྣམ་ཤེས་ཡོད་པར་འདོད་མཁན་ཉོས་ཅུན་སློབ་ཆེན་གྱི་སྐད་གྲགས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་དངོས་རིག་པ་བ་Sir Charles Sherrington སར ཆར་ལེ་ས སི་རིང་ཊོན་མཆོག་དང་། ༡༩༨༡ལོར་ནོ་བེལ་གསོ་རིག་བྱ་དགའ་ཐོབ་མཁན་སྐྱེ་དངོས་རིག་པ་རབ་འབྱམས་པ་Dr.Roger Sperryཌོག་ཊར རོ་གར ས་པེ་རི་མཆོག་དང་། དེ་དང་དེ་འདྲ་བ་མང་པོ་ཡོད་པས་འདིར་ཡིག་ཚོགས་མང་པ་ལ་འཇིགས་པས་མ་བཀོད།

༥༽ཉེ་རབས་སྐད་གྲགས་ཆོད་པའི་ཕྱི་ལོའི་སྔོན་གྱི་གནའ་བོའི་ཨེ་ཇིབ་ཡུལ་གྱི་འཆི་བའི་བསྟན་བཅོས་ནས་འཆི་བ་ལ་འདོད་ཚུལ།
 དེ་ཡང་དབྱིན་གཞུང་དཔེ་མཛོད་ཁང་གིས་བཏོན་པའི་ཨི་ཇིབ་ཡུལ་གྱི་འཆི་བའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའི་ཤེས་བྱ་ཞེས་པར་ "དེབ་འདིའི་ནང་གི་སྔགས་དང་དཔེ་རིས་རྣམས་ཀྱིས་གཤིན་པོ་རྣམས་ལ་བར་དོར་འགྲིམས་དུས་ཀྱི་འཇིགས་པ་རྣམས་ལས་སྐྱོབ་ཆེད་མཁོ་བའི་ཤེས་བྱ་དང་། ནུས་མཐུ་བཅས་བྱིན་པ་ཡིན། ད་དུང་ཁོ་ཚོས་དམིགས་ཡུལ་མཐར་ཐུག་སྟེ་ཚེ་སྲོག་གི་རྒྱུན་རྟག་པ་བ་ཡང་འདོད་པ་ཡིན།" ཞེས་དང་། ད་དུང་ "འཆི་བའི་དེབ་དེའི་ནང་གཤིན་པོ་ལ་བར་དོའི་ས་བཀོད་དེ། ལྷ་དང་སྲོག་ཆགས་འཇིགས་རུང་སོགས་ཐུག་སྟེ་སྙིང་གི་ཡག་ཉེས་ཚད་འཇལ་་བྱས་ནས་སྐྱེ་བ་གཞན་ལེན་དགོས་མིན་གྱི་ཐག་གཅོད་བྱུང་སའི་སྐོར་འཁོད་ཡོད།"ཅེས་དང་།  ཡང་ "ལྷས་ནི་གཤིན་པོས་མི་ཚེ་ཇི་ལྟར་བསྐྱལ་མིན་ལ་ཞིབ་འཇལ་གྱིས་གཤིན་པོ་རྣམས་ལ་སྲོག་གི་རྒྱུན་རྟག་པ་བ་ཐོབ་ཆེད་སྐྱེ་བ་གཞན་ལེན་ཆོག་མིན་ལ་ཐག་གཅོད་བྱེད་པ་ཡིན། གཤིན་པོའི་སྙིང་རྒྱ་མ་ཞིག་གི་ནང་བདེན་པའི་གཤོག་སྒྲོ་དང་ཚད་འཇལ་བྱེད་ཅིང་། གལ་སྲིད་རྒྱ་མ་དེས་གཤིན་པོ་དེ་སྡིག་པ་དང་བྲལ་བར་བཤད་ན་དེ་ནི་བདེན་པའི་འབོད་སྒྲར་ཐག་བཅད་ཐོག་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ལེན་དུ་འཇུག་པ་ཡིན། གལ་སྲིད་སྡིག་པ་དང་ལྡན་ན་བདུད་སྲིན་གྱིས་སྙིང་དེ་བཟས་ནས་ནམ་ཡང་སྐྱེ་བ་ལེན་རྒྱུ་མེད་བར་བཟོ་བ་ཡིན།" ཞེས་སོགས་འཁོད་ཡོད་པ་འདི་དག་ལས་ཕྱི་ལོའི་སྔོན་གྱི་ལོ་ངོ་༢༦༨༦ཙམ་ལ་བརྩམས་ཤིང་ཕྱི་ལོའི་སྔོན་གྱི་དུས་རབས་དང་པོ་ཙམ་ལ་བེད་མེད་དུ་གྱུར་བའི་གནའ་བོའི་ཨི་ཇིབ་ཡུལ་གྱི་མི་ཚོས་འཆི་བ་ལ་བཟུང་བའི་ལྟ་སྟངས་ཤིག་མངོན་གསལ་དོད་པོར་མཚོན་ཐུབ། ཁོ་ཚོས་ཀྱང་འཆི་བ་ནི་རྣམ་ཤེས་དང་ལུས་པོ་གཉིས་བྲལ་བར་ཁས་ལེན་ཞིང་། ད་དུང་སྐྱེ་བ་གཞན་ལེན་རྒྱུ་ཡོད་པའང་འདོད་པ་རེད།

༼ག༽འཆི་བ་ལ་གྲ་སྒྲིག་ཇི་ལྟར་བྱ་དགོས་སམ།

      ནང་ཆོས་ནས་འཆི་བ་ལ་གྲ་སྒྲིག་བྱ་དགོས་པ་དང་འཆི་བ་སྒོམ་དགོས་པ་ནི་ཧ་ཅང་གཙིགས་ཆེན་དུ་འཛིན་པ་ཡིན། ཐོག་མར་འཆི་བ་ལ་གྲ་སྒྲིག་ཇི་ལྟར་བྱ་དགོས་མིན་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་དཔེ་ནང་པའི་ལྟ་སྤྱོད་ཀུན་བཏུས་ལས༼བོད་པའི་འཆི་བ་ལ་ལྟ་ཚུལ་༽ཞེས་པར། "འཆི་བ་དྲན་རྒྱུ་དེ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོད། ངས་གོང་དུ་ཞུས་པ་བཞིན་གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་དེ་ངོས་བཟུང་བ་ཡིན་ན། དེའི་རྒྱུ་འཚོལ་ཐུབ་པ་དང༌། ལྷག་དོན་དེ་ལ་གདོང་ལེན་བྱས་ན་ཁ་གཏད་གཅོག་ཐུབ། ནམ་ཞིག་གི་ཚེ་ན་འཆི་བ་ནི་སླེབས་ངེས་ཡིན། ང་ཚོས་འདི་མི་འདོད་ཀྱང༌། ང་ཚོ་ཇི་སྲིད་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་ཀྱི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེ་དག་ངེས་པར་དུ་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན། དེའི་ཕྱིར་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་འཆི་བ་བསམས་ནས་གྲ་སྒྲིག་ཆ་ཚང་ཞིག་བྱེད་ཐུབ་ན། འཆི་བ་ངོ་མ་སླེབས་པའི་སྐབས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད། དེ་ནི་འཆི་བ་དྲན་པའི་དགོས་པ་ཡིན།" ཞེས་གསུངས་པ་འདི་ནས་འཆི་བ་ལ་གྲ་སྒྲིག་ཡག་ཤོས་ནི་འཆི་བའི་སྐོར་ལ་རྒྱུས་མངའ་མང་ཙམ་རག་པར་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་དང་། དེ་དྲན་ནས་གོམས་པར་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་རེད།
ཡང་སྐྱར་ "རྟག་འཛིན་བློ་ཤུགས་ཆུང་དུ་བཏང་ན། ཚེ་འདི་ལ་ཞེན་ཆགས་ཆུང་དུ་འགྲོ་ཞིང༌། དེ་བཞིན་སེམས་ཀྱི་ནང་མི་རྟག་པའི་བསམ་བློ་གནས་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་འཇིག་རྒྱུ་ཡིན་པར་མཐོང་བ་འདིས་འཆི་བ་ངོ་མ་སླེབས་སྐབས་སུ་ཕལ་ཆེར་འཇིགས་སྣང་ཆེན་པོ་མི་ཡོང༌།"ཞེས་འཆི་བ་ལ་འཇིགས་པ་ཉུང་དུ་གཏོང་ཕྱིར་ཞེན་ཆགས་སྤང་རྒྱུ་སྟེ། རྟག་འཛིན་སྤང་དགོས་པ་གསུངས།
          ཡང་རྡོ་གྲུབ་ཆེན་བསྟན་པའི་ཉི་མས་མཛད་པའི་༼འཆི་ཁ་མའི་མན་ངག༽ཅེས་པར "སྔ་ཕྱི་ནམ་ཤི་ཡང་རུང་སྟེ། ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་མཐར་འདོར་བའི་ཆོས་ཁོ་ན་ལས་མ་འདས་ཏེ། འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་སྤྱི་ཡི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་མང་དུ་བསམ་ལ། ཆགས་ཞེན་གྱི་འཁྲི་བ་རྦད་ཀྱིས་བཅད། ཚེ་རབས་གཞན་དང་འདི་ཉིད་ཀྱི་རིང་ལ་འདུས་བྱས་པའི་སྡིག་པ་དང་། བཅས་འགལ་གྱི་ལྟུང་བ་དྲན་མི་དྲན་ཐམས་ཅད་བཤགས་ཤིང་། སྡོམ་སེམས་མང་དུ་བསྟེན། དེ་ནས་འཆི་བ་ལ་ཞེ་འཚེར་མེད་པར་རིག་པ་གཟེངས་བསྟོད་དེ་སྤྲོ་སིང་ངེ་བ་བྱས་ལ། སྔར་ཕན་ཆོད་དགེ་སྦྱོར་ཅི་ལྟར་བྱས་པ་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ། རློམ་སེམས་དང་བྲལ་བའི་ཡི་རང་མང་དུ་བསྒོམ་ཞིང༌།" ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ནས་འཆི་བའི་དུས་ལ་བབས་པའི་ཚེ་གཙོ་བོ་ཆགས་སྡང་གི་བློ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་རང་གིས་བྱས་པའི་དགེ་བ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་ཡོད་རང་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་རེད།
      དེ་སང་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་སྙན་གྲགས་འབར་བའི་བསོད་རྒྱལ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་རྩོམ་༼བོད་ཀྱི་སྐྱེ་འཆིའི་བསྟན་བཅོས༽ཞེས་པར་འཅི་ཁར་སྡུག་བསྔལ་ཆེ་བའི་མི་ཞིག་ལ་གྲ་སྒྲིག་ཇི་ལྟར་བྱ་དགོས་གསུངས་ཡོད་ཅེ་ན། "ཁྱེད་རང་སྡུག་ག་འདྲ་ཞིག་ལ་ལྷུང་ཡོད་པ་ངས་ཤེས། འཇིག་རྟེན་གྱི་སེམས་ཅན་ཡོད་ཚད་ཁྱོད་ཀྱི་སྡུག་དང་འདྲ་བར་མྱོང་བཞིན་པ་དང་དེ་ལས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་མང་བ་མྱོང་བཞིན་པ་སོམས་དང་། དེ་དག་ཡོད་ཚད་ལ་སེམས་ནས་སྙིང་རྗེ་སྒོམས་ཏེ། ཁྱེད་རང་གིས་དད་པ་བྱ་ཡུལ་གང་ཡིན་ནའང་དེ་ལ་རང་གི་སྡུག་བསྔལ་འདིས་ནི་སེམས་ཅན་དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་གསོལ་བ་ཐོབས། ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཁྱེད་རང་གི་སྡུག་བསྔལ་དེས་གཞན་རྣམས་དེ་ལས་གྲོལ་བར་བསྔོ་བ་གྱིས་དང་། དེ་ནས་ཁྱེད་རང་ལ་ནམ་རྒྱུན་སྐྱེད་རྒྱུར་དཀའ་བའི་སྙིང་རྗེ་སྐྱེད་ནས་ཁྱེད་ཉིད་ལ་ནུས་པའི་འབྱུང་ཁུངས་ཤིག་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་སླེབས་འོང་། ཐེ་ཚོམས་ཀྱི་གྲིབ་ནག་དང་བྲལ་ནས་ཁྱེེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཚུད་ཟོས་མ་ཡིན་པར་དེ་ལ་རིན་ཐང་དཔེ་མེད་ལྡན་པ་རྟོགས་འོང་།" ཞེས་བཀའ་སློབ་རིན་ཐང་བྲལ་བ་གནང་ཡོད། འདིའི་སྟེང་ནས་འཆི་ཁའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་ཐབས་གཅིག་རང་ཡོད་པ་དེ་རང་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལེན་བྱས་ཏེ་དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བསམ་རྒྱུ་ནི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་པ་འདྲ།

                ༼ང༽འཆི་རྗེས་ཀྱི་གནད་དོན།

    འཆི་བའི་རྗེས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ནས་གླེང་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་གཉིས་ཡོད།
      དེ་ཡང་དང་པོ་རུ་དེང་སང་གི་དུས་རབས་འདིར་འཆི་བའི་རྗེས་ཀྱི་གནད་དོན་ནི་ཆོས་ལུགས་སོགས་ནས་བཤད་པའི་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་སོགས་ལ་ཡིད་ཆེས་མེད་པར་དེའི་ཐོག་ལ་བསམ་བློའི་གོམས་འདྲིས་ཙམ་ཡང་མེད་པས་འཆི་རྒྱུ་ལ་འཇིགས་སྣང་ཚད་མེད་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་ཁར་གཤིན་པོ་གསོན་པོ་ཡོད་ཚད་ལ་སྡུག་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་མྱོང་བཞིན་ཡོད་པས་དཀའ་ངལ་དེ་བསེལ་ཐབས་ལ་འཆི་བའི་རྗེས་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་དགོས།  

གཉིས་པ་རུ་ཆོས་ལུགས་མང་པོ་ཞིག་ནས་གསུངས་པའི་ལས་ཀྱི་དགེ་སྡིག་དང་སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱི་སོགས་ལ་ཡིད་ཆེས་མེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་རང་འདོད་ཁོ་ན་གཙོར་བཟུང་ཐོག་གཞན་ཕན་དང་བསམ་གཞིགས་སོགས་མེད་པར་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་བྱ་བ་འཚེ་བ་ཅན་ཁོ་ན་སྤེལ་བས་དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཞིག་ནི་འཆི་བའི་རྗེས་ཀྱི་གནད་དོན་མང་པོ་ཤེས་རྒྱུ་དེའོ།
       ནང་ཆོས་ནང་དུ་རྣམ་ཤེས་ལ་ཐོག་མཐའ་མེད་པར་བཞེད་པས་འཆི་བའི་རྗེས་སུ་རྣམ་ཤེས་བེམ་པོ་དང་ལོགས་སུ་ཁ་བྲལ་ནས་བར་དོ་འགྲིམ་དགོས་ཚུལ་གསུངས་ཡོད། གོང་དུ་དྲངས་ཟིན་པའི་ཁ་ཆེ་དང་། ཡི་ཤུ་ཆོས་ལུགས། གནའ་བོའི་ཨི་ཇིབ་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཤི་བའི་རྗེས་སུ་བདག་གམ་རྣམ་ཤེས་ཡོད་པར་འདོད་པ་མ་ཚད་རང་རང་གི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ལྟར་དམྱལ་བ་དང་ལྷ་ཡུལ་ཞེས་པ་རེ་རེ་ཡོད་པར་སྨྲ་མཁན་ཁོ་ན་ཡིན།
   དེ་ལས་ནང་ཆོས་དང་བོན་ཆོས་ཉིས་སུ་སུ་ཧ་ཅང་ཞིབ་ཅིང་རྒྱས་པར་བཀོད་ཡོད། དཔེར་ན་འཆི་བའི་རྗེས་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་རང་ལ་དམིགས་བཀར་གྱིས་གླེང་པའི་བར་དོ་ཞེས་པའི་ལེ་ཚན་ཞིག་ཡོད། ལེ་ཚན་འདི་ད་ལྟའི་བོན་ཆོས་ཀྱི་ཁོངས་སུའང་ཞིབ་པར་གླེང་ཡོད།
         སྤྱིར་བཏང་བར་དོ་ནི་འཆི་བ་ནས་སྐྱེ་བ་གཞན་ཞིག་མ་བླངས་པའི་བར་གྱི་ལམ་དེར་འབོད་པ་ཡིན། དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་ལས་བར་སྲིད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ནི། ལས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ཤུགས་དང་ལྡན༎དབང་པོ་ཀུན་ཚངས་ཐོགས་མེད་རྒྱུ༎ ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན་པ་དང་། ལུང་དོན་དེ་གཞིར་བཞག་ནས་གསང་སྔགས་ཀྱི་ལུགས་བར་དོ་ཐོས་གྲོལ་གྱི་སྐབས་སུ་བར་དོའི་སེམས་ཅན་ལ་ངོ་སྤྲོད་བཏབ་ན་མི་གསོན་པོ་ལ་ངོ་སྤྲོད་བཏབ་པ་ལས་ཀྱང་ཕན་ཐོགས་ཆེ་བར་རྒྱུ་མཚན་རྣམ་གྲངས་ལྔ་དྲངས་ཡོད། དེ་རྣམས་ནི་མི་ཉག་པ་རྡོ་རྗེ་ཚེ་སྲུང་གིས་སྤེལ་བའི་༼བར་དོའི་ངོ་སྤྲོད་༽ལས "ལས་ཀྱི་རྗུ་འཕྲུལ་ལམ་ཟག་བཅས་ཀྱི་མངོན་ཤེས་ཡོད་སྟབས་ངོ་སྤྲོད་པ་པོས་གང་ཞིག་ངོ་སྤྲད་ཀྱང་ཤེས་ནུས་པ་དང་གཅིག དབང་པོ་ཀུན་ཚང་ཡིན་པས་འོན་ལོང་རིག་པ་མི་གསལ་བ་སོགས་ནང་གི་འགོག་རྐྱེན་མེད་པས་ཅི་སྨྲས་པ་གོ་ནུས་པ་དང་གཉིས། བར་དོའི་འཇིགས་སྐྲག་དང་དང་སྡུག་བསྔལ་མང་པོས་གདུང་བས་སྐྱབས་གནས་འཚོལ་བཞིན་ཡོད་པས་ངོ་སྤྲོད་པ་པོས་ཅི་སྨྲས་ལ་ཉན་པ་དང་གསུམ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ལུས་རགས་པའི་རྟེན་མེད་པས་ཡིད་ཀྱི་འདུན་པ་གར་གཏད་ལ་སླེབས་ནུས་པས་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་སླ་བ་དང་བཞི། གསོན་པའི་དུས་ལྟར་མ་ཡིན་པར་རིག་པ་དགུ་འགྱུར་གྱིས་གསལ་བས་ངོ་སྤྲོད་པ་པོས་གསལ་འདེབས་ཅི་བྱས་གཤིན་པོས་སྒོམ་ཤེས་པ་དང་ལྔ།" ཞེས་བར་དོའི་གནས་སྐབས་སུ་ནུས་པ་ཆེ་ཚུལ་གྱི་རྒྱུ་མཚན་གསུངས་པ་དེ་ནས་བར་དོའི་སྐབས་སུ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་གནས་སྟངས་གསལ་བོར་རྟོགས་ཐུབ། དེ་ཡང་བར་དོ་ཐོས་གྲོལ་ཆེན་མོ་ལས་གསུངས་པ་ལྟར་བར་དོའི་སྐབས་ཀྱི་གཟུགས་ནི་ཡིད་གཟུགས་ཡིན་ཞིང་རྫུ་འཕྲུལ་ཅུང་མངའ་བ་མ་ཚད་རང་གིས་གང་འདོད་པ་དེ་རང་འོང་བ་དང་གང་དུ་འགྲོ་འདོད་སྐྱེས་པ་དེ་རང་ལ་ལམ་སང་སླེབ་པར་བཤད། འོན་ཀྱང་གསོན་པོ་རྣམས་དང་འབྲེལ་འདྲིས་བྱ་མི་ཐུབ་པ་དང་། སྐབས་འདིའི་གནས་སྐབས་སུ་བྱུང་བའི་འཇིགས་རུང་གི་བྱུང་བ་ཡོད་ཚད་ལ་མ་སྐྲག་པར་དཀོན་མཆོག་སོགས་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་ཐོག་ཆགས་ཞེན་སྤངས་ནས་རང་སེམས་སྟོང་བ་ཡིན་པ་སོགས་སྒོམ་ཐུབ་ན་སངས་རྒྱས་སོགས་མཐོ་རིས་ཀྱི་གནས་སུ་ལམ་སང་སླེབ་པར་བཞེད་པ་ཡིན། དེས་ན་འཆི་ཁར་སྨོན་ལམ་བཟང་པོ་བཏབ་ནས་འཆི་དགོས་པ་ནང་བསྟན་གཞུང་ནས་ནན་ཏན་དུ་གསུངས་ཡོད།
   བོད་ཡུལ་དུ་༼བར་དོ་ཐོས་གྲོལ་ཆེན་མོ་༽ཞེས་པའི་གསུང་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་རུ་ཧ་ཅང་ཞིབ་ཅིང་ཕྲ་བར་གསུངས་ཡོད། བར་དོ་ཐོས་གྲོལ་ཆེན་མོ་ནི་དུས་རབས་བཅུ་བཞི་པའི་ནང་དུ་དྭགས་པོའི་ཡུལ་དུ་བྱོན་པའི་རྙིང་མའི་གྲུབ་ཐོབ་ཆེན་མོ་ཀརྨ་གླིང་པས་གཏེར་ནས་བཏོན་པར་བཞེད་པ་ཡིན། དེ་ཡང་མན་ངག་འདིའི་ལུགས་ལ་ཤི་གསོན་གྱི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་གནས་བར་དོ། རྨི་ལམ་བར་དོ། བསམ་གཏན་བར་དོ། འཆི་ཁ་བར་དོ། ཆོས་ཉིད་བར་དོ།། སྲིད་པ་བར་དོ་བཅས་བར་དོ་དྲུག་གི་རང་བཞིན་དུ་གཏན་ལ་ཕབ་ནས་བར་དོ་རེ་རེ་བཞིན་དུ་ཉམས་ལེན་གྱི་གནད་རེ་རེ་བསྟན་ནས་གྲོལ་བའི་གོ་སྐབས་དྲུག་གསུངས་ཡོད།  དེ་ཡང་བར་དོ་ཐོས་གྲོལ་ཆེན་མོ་ལས་སྲིད་པའི་བར་དོའི་སྐབས་ཏེ་ང་ཚོས་བཤོད་པའི་མི་ཕལ་བ་འཆི་རྗེས་ཀྱི་གནད་དོན་གླེང་སྐབས "བར་དོར་སྐྱེས་པའི་རིགས་མཐུན་པའི་ནང་ཚོན་རྣམས་གཅིག་གིས་གཅིག་མཐོང་བ་འོང་ངོ་༴དེ་ཡང་ལྷར་སྐྱེ་བ་རིགས་མཐུན་པ་ཡིན་ན་ནི་ལྷ་གཅིག་གིས་གཅིག་མཐོང་༴དེ་བཞིན་དུ་རིགས་དྲུག་གང་དུ་སྐྱེ་བ་དེའི་རིགས་མཐུན་པ་རྣམས༴གཅིག་གིས་གཅིག་མཐོང་ནས་འོང་པས༴དེ་ལ་མ་ཞེན་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་སྒོམས་ཤིག༴"  ཞེས་གུངས་པ་འདི་ནས་བར་དོའི་སྣང་བ་ཅི་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཡང་། དེ་ལྟ་བུའི་བར་དོའི་གནས་སྐབས་སུ་སྲོག་ཆགས་གདུག་པ་ཅན་སོགས་ཀྱི་འཇིགས་པ་སོགས་ཡོང་བ་དང་དེ་དག་ལ་གདོང་ལེན་ཇི་ལྟར་བྱ་དགོས་མིན་ཐོག་བར་དོ་ཐོས་གྲོལ་ཆེན་མོ་ལས "དུམ་བུར་བཏུབས་ཀྱང་སོས་ནས་འོང་ངོ༴ཡང་ཡང་གཏུབས་པས་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་འོང་བས༴དུས་དེ་ཙ་ན་རྡའུ་འདྲེན་ནས་འདུག་ཀྱང་ཁྱོད་རང་མ་ཞེད་ཅིག༴མ་སྐྲག་ཅིག༴བརྫུན་མ་ཟེར་བར་གཤིན་རྗེ་ལ་མ་འཇིགས་ཤིག༴ཁྱོད་ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཡིན་པས་བསད་དང་བཏུབས་པ་བྱུང་ཡང་འཆི་རྒྱུ་མེད་དོ༴དོན་ལ་ཁྱོད་སྟོང་པའི་རང་གཟུགས་ཡིན་པས་ཞེད་མི་དགོས༴གཤིན་རྗེ་རྣམས་ཀྱང་རང་སྣང་འཁྲུལ་བ་སྟོང་བའི་རང་གཟུགས་ཡིན་ནོ༴ཁྱོད་རང་བག་ཆགས་ཀྱིས་ལུས་སྟོང་པ་ཡིན་པས༴སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་གླགས་མི་རྙེད་དོ༴རང་གི་འཁྲུལ་སྣང་མ་ཡིན་པའི་ལོགས་ནས་ཕྱི་རོལ་དུ་གཤིན་རྗེ་དང༴ལྷ་དང༴འདྲེ་དང་༴རང་ཤ་གླང་མགོ་ལ་སོགས་པ་དངོས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པ་ངོ་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག༴དེ་ཙ་ན་བར་དོ་ཡིན་པར་ངོ་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག༴" ཞེས་གསུངས་པ་ནས་བར་དོའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡོད་ཚད་ཡིད་གཟུགས་ལས་མ་འདས་པས་དེའི་སྐབས་སུ་གང་ལ་ཡང་ཆགས་སྡང་དང་འཇིགས་སྐྲག་མ་སྐྱེས་པར་སངས་རྒྱས་སོགས་སྒོམ་ན་ངན་འགྲོར་སྐྱེ་མི་དགོས་པར་གསུངས།

༼ཅ༽འཆི་བ་ལ་བསམས་ཏེ་ཇི་ལྟར་འཚོ་དགོས་སམ།
 
 འཆི་བ་མི་རྟག་པ་སྒོམ་རྒྱུ་ནི་ནང་ཆོས་ལ་མཚོན་ན་ཧ་ཅང་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་ཉམས་ལེན་གནད་འགག་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན། ཅིའི་ཕྱིར་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་ནང་ཆོས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་མྱང་དགོས་པ་ཡོད་ཚད་འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་གསུམ་གྱི་དབང་གིས་བྱུང་བར་ཤོད་ཅིང་དེ་དག་སྤང་རྒྱུ་དང་། མ་རིག་པ་འཇོམས་རྒྱུ་ནི་ནང་ཆོས་ནས་གཙོ་བོར་གསུངས་ཡོད། དེ་དག་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ལ་ཆགས་སྡང་སྐྱེ་གཞིའི་ཡུལ་དེའི་སྐྱུག་དྲོ་བའི་ཆ་རྣམས་ལ་བསམ་བློ་ཡང་ཡང་བཏང་ནས་དོནམདངོས་ཡིན་པ་སེམས་པར་ར་ཕྲོད་ཚེ་གཞི་ནས་དེ་དག་སྤོང་ཐུབ། དེ་ད་གི་ནང་ནས་འཆི་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན་པས་དེ་ཡོང་ངེས་པ་ལ་བསམས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ལ་ཞེན་ཆགས་སྐྱེ་མི་རུང་བར་གསུངས།
        འཆི་བ་དེ་ཡང་འོང་ངེས་པ། རྐྱེན་མ་ངེས་པ། དུས་མ་ངེས་པ་བཅས་ཀྱི་སྒོ་ནསནང་ཆོས་སུ་ཞིབ་པར་གསུངས་ཡོད།
 འཆི་བ་མི་རྟག་པ་སྒོམ་དགོས་པའི་དགོས་པ་ལ་སློབ་དཔོན་པདྨ་འབྱུང་གནས་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས "འཆི་བ་མི་རྟག་པ་གཤའ་མ་གཅིག་དྲན་ན་ཅིས་ཀྱང་དགོས་མེད་ཀྱི་བློ་བསྐྱེད། ཏར་ལམ་ལ་བརྩོན་པར་འཇུག ཡང་དག་གི་བླ་མ་འཚོལ། མི་དགེ་བ་ལ་ངང་གིས་འབྱོལ། ཡོ་བྱད་ལ་འཛིན་ཆགས་མེད། འདུ་འཛི་ལ་བདུད་ཏུ་ལྟ། དེ་ཙ་ན་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྒྱུད་ལ་སྤུངས་པ་བཞིན་དུ་འོངས་སྟེ།" ཞེས་གསུངས་པ་ནས་ནང་ཆོས་སུ་འཆི་བ་མི་རྟག་པ་སྒོམ་རྒྱུ་ནི་ཇི་ཙམ་གལ་ཆེན་ཡིན་པ་རང་ཤུགས་ཀྱིས་རྟོགས་འོང་།
       འཆི་བ་བསམ་ནས་མི་ཚེ་ཇི་ལྟར་སྐྱེལ་དགོས་མིན་ལ་རྒྱལ་བ་མདོ་ཁམས་པ་ཆེན་པོ་འགྲོ་འདུལ་ངག་དབང་ཀུན་དགའ་བསྟན་འཛིན་གྱིས་མཛད་པའི་༼ཕྱག་ཆེན་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་སྦྱོར་གྱི་སྔོན་འགྲོའི་ཁྲིད་ཡིག༽ལས། "ད་ལྟ་རང་ཞིག་འཆི་རྒྱུ་མེད་པ་འདྲ་ཞིག་བསམ་པ་བྱས། དོན་མེད་ཅིག་ལ་མི་ཚེ་སྐྱལ་ཏེ། ཟིན་མེད་ཀྱི་ལས་དང་ཕུང་བྱེད་ཀྱི་ལས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བ་གསོད་གཅོད་རྐུ་འཕྲོག་བཅོམ་གསུམ་འཛིང་རྩོད་སོགས་རང་གིས་རང་བརླག་ཅིག་རང་ལ་འབད་པས་ལོ་དང་ཟླ་བ་གར་སོང་མ་རིག་པའི་མི་ཚེ་ཟད་ཚར་བར་བྱས།" ཞེས་སོགས་རྒྱས་པར་གསུངས་ཡོད་པས་འཆི་བ་ནི་ནམ་འོང་ཆ་མེད་དང་། འོང་ངེས་པ།་རྐྱེན་མ་ངེས་པ་བཅས་ཡིད་ལ་ངེས་པར་བྱས་ནས་རང་གཞན་ལ་ཕན་པའི་བྱ་བ་ག་ཚོད་ཐུབ་ཐུབ་སྒྲུབ་དགོས་པ་ལས་དུས་འདའ་བ་དང་བྱ་བ་ངན་པ་སོགས་བྱས་ན་སྐྱེས་པ་ལ་དོན་རྙིང་མེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་བདེན་པ་བདེན་ཐུག་ཡིན།
         ནང་ཆོས་ལ་མཚོན་ན་མི་ལུས་ཐོབ་དཀའ་བ་ནི་དཔེ་དང་གྲངས་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་གསུངས་ཡོད་པས་འདིར་མ་བཤད། སྤྱིར་བཏང་མིའི་སྣང་ངོར་ཡང་མི་ལུས་ནི་སྐྱེས་ནས་རྫོགས་རྒྱུ་ཞིག་ལས་གོ་སྐབས་དེ་སྐྱར་དུ་ཡོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཞིག་སུ་གང་གིས་ངོས་འཛིན་མི་བྱེད་པ་ཡིན། དེས་ན་མི་ཚེའི་དུས་ཚོད་འདི་ལེགས་པར་བེད་སྤྱོད་གཏོང་དགོས་ན་འཆི་བ་སྒོམ་ན་དུས་ཚོད་ཐུང་ངུ་ལས་མེད་པ་དང་དེ་འཕྲོ་བརླག་གཏོང་མི་རིགས་པ་ངང་གིས་རྟོགས་འོང་རྒྱུ་ངེས་པ་རེད།
       དེ་ཡང་དེང་སང་སྐད་གྲགས་ཆེ་བའི་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་བདག་པོ་འདས་པོ་Steve Job སི་ཊིབ་ཇོབ་ཀྱིས་ཀྱང་༼རང་གི་སྐད་ཆ་འདི་དག་གདམས་ངག་ཡིན།༽ཞེས་པའི་གསུང་བཤད་དེར་འདི་ལྟར་གསུང་མྱོང་སྟེ། "ང་ནི་མགྱོགས་པོར་འཆི་རྒྱུ་རེད་སྙམ་པའི་དྲན་གསོ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ནི་མི་ཚེའི་འདམ་ག་ཆེན་མོ་རྣམས་བྱེད་པར་ཕན་ཐོགས་ལྡན་པའི་ལག་ཆ་གལ་ཆེ་ཤོས་ཡིན། ལག་ཆ་དེ་ང་ལ་འཕྲད་བྱུང་། གང་ཡིན་ཞེ་ན་ཕྱིའི་རེ་དོགས་དང་། ཁེངས་རློམ། བར་ཆད་ཡང་ན། ཕམ་ཁའི་འཇིགས་སྣང་སོགས་ཡོད་ཚད་འཆི་བའི་ཚེ་དོན་དངོས་ཀྱི་གལ་ཆེན་རེ་འགའ་མ་གཏོགས་གཞན་ཡོད་ཚད་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། རང་གི་བདོག་པ་གཞན་ལ་ཤོར་ཡོང་སྙམ་པའི་དྲ་བ་དེ་ལས་གཡོལ་བར་ངས་ཧ་གོ་པའི་ཐབས་མཆོག་ནི་རང་ཉིད་འཆི་རྒྱུ་རེད་སྙམ་པའི་དྲན་པ་སྐྱེད་རྒྱུ་དེའོ། ཁྱོད་རང་སྔ་ས་ནས་གཅེར་བུར་གནས་ཡོད།  ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་རྒྱུར་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་མེད།" ཁོང་གི་འཛམ་གླིང་འདིར་དེ་ཙམ་རྒྱུན་རིང་པོ་བཞུགས་མེད་ཀྱང་དུས་ཡུན་དེའི་རིང་གསར་གཏོད་སྐྱེ་བོ་ཀུན་གྱིས་བསྔགས་པར་འོས་པ་མང་པོ་ཞིག་བྱས་པ་དེ་དག་ཡོང་རྫོགས་འཆི་བ་སྒོམས་ནས་བྱུང་བ་སྐུ་དངོས་ཀྱིས་གསུངས་པ་རེད།
 ད་དུང་འཆི་བ་མི་རྟག་པ་སྒོམ་ནས་སེམས་ལ་ངེས་པ་བྱས་ན་རིམ་པས་དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཅིག་ཡིན་པ་ངེས་ཤེས་འདྲོངས་འོང་པས་མི་རྟག་པའི་གནས་སྐབས་ཅི་ཞིག་བྱུང་རུང་དེ་ལ་འཇིགས་པ་མི་འབྱུང་ཞིང་དེ་ལ་བག་ཕེབས་ངང་ནས་གདོང་ལེན་བྱེད་ཕོད་པར་འགྱུར་ལ་། དེ་སྔོན་དེ་དག་ལ་བཅངས་པའི་འཇིགས་སྣང་དེ་མེད་པར་ཡལ་འགྲོ་བ་ཡིན།

༼ཇ༽མཇུག་གཏམ།

ཉེ་ཆར་ནས་རང་ཉིད་ལ་འཆི་བའི་སྐོར་ཤེས་འདོད་པའི་འདུན་པ་འགོག་ཏུ་མེད་པ་ཞིག་གི་རྐྱེན་བྱས་ནས་ད་ལམ་ཆོས་ལུགས་གྲུབ་མཐའ་ཁག་དང་མཁས་དབང་ཁག་གང་ཙམ་ཞིག་གི་གསུང་ལ་མཇལ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བཙལ་ཏེ་འདིར་འགོད་རྒྱུ་བྱུང་བ་དང་ཤེས་བྱ་གང་མང་རག་པར་རང་འདོད་གྲུབ་སོང་།
    རྩོམ་ཡིག་འདི་སྤེལ་བའི་རྗེས་ད་ཆ་ངས་རང་ཉིད་ལ་བློ་སྐྱེད་གཅིག་རག་པ་ནི། འཆི་བ་ནི་སྐྱེས་བའི་ཆོས་ཀུན་ལ་ངེས་པ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ལ་བསམས་ཏེ་མི་ཚེའི་རྩ་ཆེ་བའི་དུས་ཚོད་རྣམས་ཇི་ལྟར་བེད་སྤྱོད་དགོས་པ་དང་། འཆི་བའི་འཇིགས་པ་ལ་གདོང་ཇི་ལྟར་གཏད་དགོས་པ་བཅས་ཡིན། འདི་ལྟར་མཇུག་བསྒྲིལ་བར་བྱས་སོ།།
        ངག་དབང་ལྷུན་འགྲུབ་ཀྱིས་༢༠༡༤ཟླ༣ཚེས༡༡ཉིན་བྲིས།

࿉དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་ཁག་དང་འབྲེལ་བའི་གསལ་བཤད།
གོང་གི་ཁ་ཆེ་དང་། ཧིན་དྷུ། ཨི་ཇིབ། ཚན་རིག བསོད་རྒྱལ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་། དགེ་བཤེས་སྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོའི་གསུང་རྩོམ་བཅས་ནི་མ་ཡིག་ཨིན་ཡིག་ཐོག་འདུག་པས་རང་གིས་བསྒྱུར་ཁུལ་བྱས་པ་ཡིན་པས་ནོར་འཁྲུལ་ཡོད་ན་དགོངས་དག་ཞུ།

འཆི་བ་གླེང་བའི་རྩོམ་གྱི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་ཁག་ནི།
༡༽རྒྱལ་སྲས་ཞི་བ་ལྷའི་སྤྱོད་འཇུག
༢༽རྫ་དཔལ་སྤྲུལ་གྱི་ཀུན་བཟང་བླ་མའི་ཞལ་ལུང་།
༣༽རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་ནང་པའི་ལྟ་སྤྱོད་ཀུན་བཏུས།
༤༽གཏེར་སྟོན་ཀརྨ་གླིང་པའི་བར་དོ་ཐོས་གྲོལ་ཆེན་མོ།
༥༽བསོད་རྒྱལ་རིན་པོ་ཆེའི་དབྱིན་སྐད་ཐོག་གི་བོད་ཀྱི་སྐྱེ་འཆིའི་བསྟན་བཅོས།
༦༽རྗེ་བཙོང་ཁ་པའི་བྱང་ཆུབ་ལམ་རིམ་ཆེན་མོ།
༧༽རྒྱལ་བ་མདོ་ཁམས་པ་འགྲོ་འདུལ་ངག་དབང་ཀུན་དགའ་བསྟན་འཛིན་གྱིས་མཛད་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་སྔོན་འགྲོའི་ཁྲིད་ཡིག།
༨༽རབ་འབྱམས་པཕ་རོག་ཀུ ཨེ ཁན་གྱི་རྩོམ་ཡིགFaroque A khan
Definition of death in islam can death of brain be the criteria of death in Islam
ཁ་ཆེའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་འཆི་བའི་མཚན་ཉིད་དེ། ཁ་ཆེ་བས་ཀླད་ཆེན་ཉམས་པ་ནི་འཆི་བའི་མཚན་མར་འདོད་དམ་ཞེས་པ།
༩༽ཨ་རིའི་ཧིན་དྷུའི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་ སུ་བྷ་ས་ ཨར ཏི་ཝར་གྱི་བརྩམས་ཆོས་༼ཧིན་དྷུས་འཆི་བ་ལྟ་ཚུལ༽ཞེས་པ།
༡༠༽༢༠༠༧ལོའི་ཟླ་བ་བཅུ་པའི་ནང་/གསར་སྐྱེས་ཚན་རིག་པ/ཞེས་པའི་དྲྭ་རྒྱའི་ཐོག་ཏུ་ཚན་རིག་པ་ཇོ། མར་ཆེནཊ་དང་། ལུ་སི། མི་ཌལ་ཊོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་ནས་སྤེལ་བའི་འཆི་བའི་འགྲེལ་བཤད་ཅེས་པ།
༡༡༽དབྱིན་གཞུང་དཔེ་མཛོད་ཁང་ནས་དཔར་བའི་ཕྱི་ལོའི་སྔོན་གྱི་གནའ་བོའི་ཨི་ཇིབ་ཡུལ་གྱི་འཆི་བའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ངོ་སྤྲོད།
༡༢༽དགེ་བཤེས་སྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོའི་གསུང་རྩོམ༼དེང་རབས་ཀྱི་ནང་ཆོས་བྱང་སེམས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལམ་སྟོན།༽ཞེས་པ་དབྱིན་ཡིག་ཐོག་ཡོད།
༡༣༽ཀུན་མཁྱེན་ཀློང་ཆེན་རབ་འབྱམས་པའི་༼བར་དོའི་གདམས་པ་ཚངས་སྤྲུགས་སུ་གདབ་པ་གནད་ཀྱི་མན་ངག༽
༡༤༽རྡོ་གྲུབ་ཆེན་བསྟན་པའི་ཉི་མའི༼འཆི་ཁ་མའི་མན་ངག༽
༡༥༽མི་ཉག་རྡོ་རྗེ་ཚེ་སྲུང་གི༼བར་དོ་ཐོས་གྲོལ་ཆེན་མོ་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས།༽
༡༦༽མཁན་ཆེན་ཚུལ་ཁྲིམས་བློ་གྲོས་ཀྱི་༼སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱིའི་རྣམ་བཞག༽
༡༧༽ དགེ་བཤེས་སྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོའི་གསུང་རྩོམ༼དེང་རབས་ཀྱི་ནང་ཆོས་བྱང་སེམས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལམ་སྟོན།༽    
   




     
   
   
   
         

Sunday 2 March 2014

     ༼I wanted to change the world༽
        ངས་གོ་ལ་འདི་འགྱུར་བ་གཏོང་འདོད་བྱུང་།

When I was a young man, I wanted to change the world.
ང་རང་ན་གཞོན་ཡིན་པའི་སྐབས་སུ། ངས་གོ་ལ་འདི་འགྱུར་བ་གཏོང་ན་འདོད་མྱོང་།
I found it was difficult to change the world, so I tried to change my nation.
འོན་ཀྱང་གོ་ལ་འདི་འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུ་ནི་བྱ་བ་ཧ་ཅང་ཁག་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་རྟོགས་པས་ང་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་འགྱུར་བ་གཏོང་འདོད་ཀྱི་བསམ་པ་སྐྱེས།
When I found I couldn't change the nation, I began to focus on my town. I couldn't change the town and as an older man, I tried to change my family.
ངས་རང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱང་འགྱུར་བ་གཏོང་མི་ཐུབ་པ་ཤེས་དུས། གཞི་ནས་རང་གི་གྲོང་བརྡལ་ལ་དམིགས་པ་གཏད་འགོ་བཙུགས་པ་ཡིན། རེད་དེ་ངས་རང་གི་གྲོང་བརྡལ་ཡང་འགྱུར་བ་གཏོང་མ་ཐུབ་པས་རང་ཉིད་མི་རྒན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་རང་གི་ཁྱིམ་ཚང་ཙམ་འགྱུར་བ་གཏོང་ཐབས་བྱས།
Now, as an old man, I realize the only thing I can change is myself, and suddenly I realize that if long ago I had changed myself, I could have made an impact on my family. My family and I could have made an impact on our town. Their impact could have changed the nation and I could indeed have changed the world.
ད་ཆ། ན་སོ་བརྒས་པའི་མི་ངས་འགྱུར་བཅོས་གཏོང་ཐུབ་པ་གཅིག་རང་ཡོད་པ་དེ་ནི་རང་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་པ་རྟོགས་ཤིང་། དེ་མ་ཉིད་དུ་ང་ལ་སད་རྟོགས་ཅི་ཞིག་བྱུང་ངམ་ཞེ་ན། དུས་ཡུན་སྔ་མོ་ཞིག་ནས་རང་ཉིད་བསྒྱུར་བཅོས་བཏང་ཡོད་ན་ངས་ནང་མིར་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲད་ཡོད་སྲིད་ལ། ང་དང་ནང་མིས་ང་ཚོའི་གྲོང་བརྡལ་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲད་དེ་ཤུགས་རྐྱེན་དེས་རྒྱལ་ཁབ་བསྒྱུར་བཅོས་བཏང་ཡོད་ངེས་ལ། དེ་ནས་ཏན་ཏན་ངས་གོ་ལ་འདི་འགྱུར་བ་གཏོང་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་ངེས།
Author: unknown monk around 1100 AD
རྩོམ་པ་པོ། མིང་མ་ངེས་པའི་གྲྭ་བ་ཞིག་གིས་སྤྱི་ལོ་༡༡༠༠ཙམ་ལ་བརྩམས།
སྒྲ་བསྒྱུར་བ། ངག་དབང་ལྷུན་གྲུབ།

Thursday 27 February 2014

དགུན་ཚོར།

            <<དགུན་ཚོར།>>


དགུན་ཁའི་ས་སྲོད་ཀྱི་མུན་ནག་ཁྲོད།
རང་ཉིད་གཅིག་པུར་ནམ་མཁར་ལྟ་བཞིན།
སྣང་མེད་ངང་གོམ་པ་རེ་རེ་སྤོ་དུས།
རྒྱང་རིང་ནས་སྐར་མ་ཆུང་ཆུང་དེའི།
སྙོམ་ཆུང་གི་ལག་ཟུང་གྲང་མོས་སེམས་པར་འཁྱུད་པས།
ངས་གློད་མ་ཐུབ།
འོན་ཀྱང་ང་ནི་སེམས་པར་རྡོ་གྲང་མོ་ཞིག་གླན་ཏེ་འགྲོ་ལམ་ལ་ཆས་ཡོད།
གྲང་རླུང་ཤུར་ཤུར་དུ་རྒྱུ་སའི་ལམ་ཁ་དེ་ནས་
ཁྱོད་ཀྱིས་སྙོམ་དུངས་དུངས་ཀྱིས་མགོ་བོ་སྒུར་སྟངས་དེས།
བྲང་གར་ཆུ་གྲང་མོ་འཁྱོར་བ་གང་བཤོས་བྱུང་།
ནམ་ཟླ་གྲང་མོ།
འགྲོ་ལམ་གྲང་མོ།
ཚོར་བའི་གཤེར་ཁུ་གྲང་མོ།
སེམས་པ་གྲང་མོ།
གྱོན་གོས་གྲང་མོ།
འདི་ལྟར་སང་ཉིན་གྱི་ཉི་ཟླ་སྐར་གསུམ་གྱི་འོད་ཀྱང་གྲང་མོ་ཡིན་ངེས།
ངོ་མ།
འདི་ནི་ནམ་ཟླ་གྲང་བའི་དགུན་དུས་དེ་ཡིན་ནམ།
       2013ཟླ་11ཚེས22ཏེ་ལོ་ཕྱེད་ཡིག་རྒྱུགས་མ་སླེབ་སྔོན་གྱི་ས་སྲོད་དུ་འཆམ་འཆམ་ཕྱིན་པའི་ཚོར་བ་ཡིག་ཐོག་ཏུ་ཕབ།